In de VS explodeert het gebruik van opiaten: hoe is het in Nederland?

Vorig jaar overleden er 76.000 Noord-Amerikanen aan een overdosis met opiaten, een droevig record. De verslavende pijnstillers kregen ook in Nederland stevig voet aan de grond, maar zo erg als aan de andere kant van de oceaan is het nooit geworden.

In ruim 20 jaar tijd zijn er al meer dan 600.000 inwoners van Canada en de VS overleden door een overdosis aan middelen als oxycodon en fentanyl. De verwachting is dat dit aantal voor 2030 verdubbelt naar 1,2 miljoen, schrijven onderzoekers in The Lancet.

Opiaten zijn zware pijnstillers die steeds makkelijker worden voorgeschreven, onder meer bij chronische pijn. Ook in Nederland is het gebruik ervan geëxplodeerd: er is sprake van een vervijfvoudiging van het gebruik tussen 2010 en 2020. In 2018 kreeg een op de dertig Nederlanders een opiaat voorgeschreven.

FarmaceutenDr. Mette Heringa, apotheker-onderzoeker bij SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy verklaart bij Scientias: “Dat was het resultaat van een opeenstapeling van factoren. Zo kwamen er in die tijd nieuwe opiaten op de markt die door farmaceuten – onterecht overigens, zo bleek later – als minder verslavend en daarmee als een veiliger alternatief voor morfine werden neergezet. Daarnaast veranderde ook de cultuur rondom pijn: men vond dat patiënten geen pijn moesten hebben en in ziekenhuizen werd pijn actiever gemeten en bestreden."

"Tenslotte kwam in diezelfde periode ook aan het licht dat minder sterke pijnstillers (de NSAIDs) bij ouderen relatief vaak tot maagbloedingen en hart- en vaatziekten leidden en artsen werden daarom opgeroepen om voorzichtig te zijn met het voorschrijven daarvan. Het had een verschuivingseffect: de minder sterke pijnstillers werden regelmatig ingeruild voor opiaten.”

AdvertentiesIn Nederland ligt het opiatengebruik nog altijd vier tot vijf keer lager dan in de VS. “Dat komt deels doordat ons gezondheidszorgstelsel anders in elkaar steekt, maar deels bijvoorbeeld ook doordat farmaceutische bedrijven in de VS zich met hun advertenties rechtstreeks op consumenten mogen richten en dat in Europa niet is toegestaan,” vertelt Heringa.

“Ten slotte is het ook zo dat we hier wat betreft opiatengebruik wat achterliepen op Noord-Amerika en daardoor ook in een iets eerdere fase zicht kregen op de problemen die in Amerika door opiaten ontstonden en vervolgens ook vroeger konden ingrijpen.”

De laatste paar jaar lijkt het opiatengebruik in Nederland af te vlakken en zelfs voorzichtig af te nemen.

Bron(nen): Scientias