We weten allemaal dat we op een dag zullen sterven, maar echt bevatten doen we het niet. Nieuw onderzoek heeft aangetoond dat onze hersenen er bewust voor zorgen dat we onze eigen sterfelijkheid niet écht doorvoelen.
"Op een bepaald niveau beseffen we heus wel dat we binnen afzienbare tijd ophouden met leven, maar er is iets in onze hersenen dat simpelweg geen grip krijgt op het idee van een eind, van het niets of van het niet bestaan," legt hoofdonderzoeker Yair Dor-Ziderman van de universiteit van Israël uit.
De hersenen hebben een soort voorspellingsmechanisme. Dat is heel eenvoudig: als je drie keer achter elkaar een sinaasappel te zien krijgt, verwacht je de vierde keer ook een sinaasappel. Zie je dan een banaan dan geeft het brein een verrassingssignaal af. Samen met zijn team observeerde Dor-Ziderman bij 24 proefpersonen hoe dit voorspellingsmechanisme werkt als het gaat om het concept 'dood'.
De proefpersonen kregen steeds hetzelfde gezicht te zien vergezeld van termen die met de dood te maken hadden. Verscheen er plots een ander gezicht dan gaven de hersenen het voorspelde verrassingssignaal af. Maar lieten de onderzoekers het eigen gezicht van de proefpersoon zien gecombineerd met termen als 'dood' of 'begrafenis' en daarna een vreemd gezicht dan reageerden de hersenen niet verrast. Met andere woorden: het voorspellingsmechanisme van het brein werkt niet als het gaat om de eigen dood.
"De dood is overal om ons heen. Toch zijn we als het over onze eigen dood gaat niet in staat om onze voorspelling aan te passen, zodat die overeenkomt met de werkelijkheid," aldus Dor-Ziderman. Er is wel een evolutionaire verklaring te bedenken: een duidelijk bewustzijn van de dood zou mensen afremmen om zich voort te planten, omdat ze zo bang zouden zijn om te sterven dat ze niet bereid zijn het risico te nemen om een partner te zoeken.