Onze hersenen reageren sterker op onverwachte pijn, ontdekt Japans onderzoek

Japanse wetenschappers hebben aangetoond wat veel mensen al vermoedden: onverwachte pijn voelt erger.

Het onderzoeksteam van de Universiteit van Tsukuba ontwikkelde een virtuele realiteitsopstelling waarbij proefpersonen hun arm in een digitale wereld bewogen. In deze virtuele omgeving hanteerden deelnemers een mes waarmee ze hun eigen virtuele arm 'staken', terwijl tegelijkertijd in de echte wereld een warmteprikkel op hun huid werd toegediend.

Echter, soms verdween het mes plotseling, vlak voordat het contact maakte met de arm, terwijl de pijnprikkel wel gewoon werd gegeven. En wat bleek? Als het mes onverwacht verdween en de pijnprikkel pas later kwam, ervoeren mensen de pijn veel intenser dan wanneer alles volgens verwachting verliep.

Tegen de verwachtingen in

De heersende theorie stelde dat het brein verwachtingen en werkelijke waarnemingen samenvoegt tot een gemiddelde. Als je denkt dat iets pijnlijk wordt, maar de visuele aanwijzing (het mes) verdwijnt, zou je minder pijn moeten voelen. Maar het tegenovergestelde gebeurt dus: de 'verrassing’ vergroot juist de pijnervaring.

De onderzoekers ontdekten bovendien dat dit effect alleen optreedt als je zelf de beweging maakt. Bij proefpersonen die passief toekeken hoe een computerprogramma het virtuele mes bestuurde, was het verrassingseffect afwezig.

Begrip van chronische pijn

Het onderzoek suggereert dat het brein pijn niet waarneemt als een simpele meting, maar als een signaal van verrassing: hoe onverwachter, hoe intenser. Deze bevindingen hebben gevolgen voor ons begrip van chronische pijn. Als onvoorspelbaarheid pijn versterkt, zou het verminderen van verrassingen bijgevolg kunnen helpen bij pijnbeheersing.

De implicaties reiken verder dan alleen pijnbestrijding. Het onderzoek raakt aan fundamentele vragen over hoe ons brein de wereld interpreteert via een voortdurend proces, waarbij verwachtingen en werkelijke waarnemingen tegen elkaar worden afgewogen.

Bron: Cognition