Probleem van complotdenkers: ze vertrouwen te veel op hun intuïtie

Wie weleens een complotdenker heeft gesproken, zal het zijn opgevallen: ze zijn niet te overtuigen met rationele argumenten. Dat komt volgens nieuw onderzoek, omdat ze vooral op hun intuïtie vertrouwen en minder goed analytisch kunnen denken.

Corrigeren van intuïtieIntuïtieve denkers zijn meer geneigd om in fake news te geloven en delen desinformatie over bijvoorbeeld Covid-19 ook vaker. Het onderzoeksteam uit Australië stelt dat analytisch denken kan beschermen tegen de verspreiding van nepnieuws. Dat heeft volgens de onderzoekers niets met intelligentie te maken, maar meer met een bewuste inspanning om ondoordachte ideeën bij jezelf te corrigeren.

"Nu we weten dat het vertrouwen op de eigen intuïtie deels verantwoordelijk is voor de verspreiding van desinformatie over Covid-19, kunnen we mensen beter helpen," zegt sociale wetenschapper Matthew Nurse van de Australian National University (ANU). "Hen adviseren om twee keer na te denken voor ze iets delen kan de verspreiding van nepnieuws verminderen."

Nepnieuws herkennenDe onderzoekers vroegen in mei vorig jaar 740 Australiërs tien stellingen te beoordelen op de mate van accuraatheid óf om aan te geven of ze de informatie zouden delen. Vijf van de statements waren weerlegde claims over vaccins of de oorsprong van Covid-19, waarvan onderzoek heeft aangetoond dat ze zijn bedacht door een handjevol complotdenkers. De andere stellingen waren overheidsadviezen over hoe je de verspreiding van Covid-19 kan tegengaan en kwetsbare mensen kan beschermen.

De deelnemers kregen ook een korte cognitieve test. Degenen die beter waren in analytisch denken, dachten veel minder vaak dat de weerlegde Covid-claims accuraat waren of de moeite waard om te delen. De analytische denkers waren ook veel beter in staat om echt nieuws van nepnieuws te onderscheiden dan de intuïtieve denkers. De bevindingen komen overeen met eerdere studies uit de VS, het Verenigd Koninkrijk, Italië en Slowakije.

Het lastige is dat complotdenkers juist denken dat ze hun 'gezond verstand' gebruiken, zei onderzoeker Scott Brennen van Oxford al in mei tegen vakblad Nature. "Mensen die in complotten geloven, denken dat ze het juiste doen door kritisch te zijn op de media. Ze denken dat ze hun eigen onderzoek doen en dat wat de wetenschappelijke consensus is desinformatie betreft."

Bron(nen): Science Alert