Psychiater: "Alle mannen lijken opeens ergens in het autistisch spectrum te passen"

Steeds meer mensen zoeken psychische hulp. Het heeft met hogere eisen te maken en hyperindividualisering, vertellen vader en zoon, Paul en Derek de Beurs in NRC. "De oorzaak ligt vooral buiten mensen."

Paul is psychiater, Derek psycholoog. Samen schreven ze het boek Is het leven een zeven? Hun antwoord: Ja (als je geluk hebt). Ze stellen dat veel mentale tegenslag voortkomt uit de hoge eisen die we stellen. Niet de maximizers, die altijd op elk gebied het beste uit hun leven willen halen, zijn het gelukkigst, maar de mensen die tevreden zijn met een gemiddelde mate van geluk.

Hoge eisenDerek de Beurs zegt in NRC dat het aantal mensen met een psychische stoornis wereldwijd niet stijgt, maar dat er wel veel meer mensen zijn met mildere klachten. Paul de Beurs: "Ik zou zeggen: don’t blame the victim. De oorzaak van de toegenomen hulpvraag ligt niet zozeer in mensen, maar vooral búíten hen. De samenleving stelt hogere eisen aan ons allemaal.”

Paul de Beurs: "Tegenwoordig moeten mensen zichzelf zogenaamd in de markt zetten. Met name zzp’ers worden geacht 24/7 aan te staan. Wie deze permanente stress niet aankan, voelt zich al gauw zwak, te weinig ambitieus, mislukt.”

Derek: "Waarbij je nog de hyperindividualisering mag optellen. In het verleden leefden mensen in hechtere gemeenschappen, in de directe nabijheid van ouders, grootouders, dominees, pastoors en andere senioren. Voor wijze raad of een luisterend oor hoefde je niet op een wachtlijst te staan, geen afspraak te maken en geen intakegesprek te voeren.”

ModeziektesPaul beaamt dat er een modieuze kant zit aan mentale stoornissen. "In de jaren tachtig was er in de media veel aandacht voor een meervoudige persoonlijkheidsstoornis, waarbij mensen soms wel tien of zelfs honderd ‘alters’ in zich zouden hebben. Die stoornis kom je in deze vorm zelden nog tegen. Aan diagnoses als ADHD, en voorheen Asperger en PDD-NOS, zit zeker ook een modieuze kant. Sterker: álle mannen lijken opeens ergens in het autistisch spectrum te passen. Dat krijg je wanneer over oorzaken en effectieve behandelingen van bepaalde stoornissen wat meer bekend wordt: dan volgt er vaak ook een periode van overdiagnostisering.”

DSMDerek: "Behalve de organisatie van de ggz is er ook een inhoudelijk probleem: De DSM, het handboek voor de psychiatrie, is z’n doel voorbijgeschoten. Dit handboek is oorspronkelijk bedoeld om internationaal dezelfde definities te hanteren in de vakliteratuur: wanneer spreken we van een depressie, wat is een bipolaire stoornis? Onder druk van zorgverzekeraars is het een catalogus voor declarabele kosten geworden. Een behandeling kan pas beginnen wanneer iemand in een of meerdere hokjes van het DSM-handboek is gestopt. Zo wordt iedereen een patiënt, óók de mensen die niet direct ziek zijn en eerder een alledaagse hulpvraag hebben.”

Bron(nen): NRC