"Vrijwel alles wat we over meditatie, mindfulness en yoga lezen is zwaar overdreven"

De Portugese onderzoeker Miguel Farias wilde een boek schrijven over de positieve effecten van meditatie en mindfulness. Maar toen hij op onderzoek uit ging kon hij maar één conclusie trekken: die positieve effecten vallen nogal tegen. "Vrijwel alles wat we erover lezen in de media is zwaar overdreven," vertelt hij in Vrij Nederland. In 2010 leidde de gerenommeerde psycholoog aan de Oxford-universiteit nog de eerste gerandomiseerde, gecontroleerde studie naar de effecten van yoga en meditatie in gevangenissen. Hij ontdekte toen dat gevangenen die meededen minder stress en een algeheel betere gemoedstoestand rapporteerden. Nu denkt hij daar anders over. "Er spelen ontzettend veel verwachtingen mee. Ik denk dat veel van de effecten eerder zijn toe te schrijven aan het geloof van de mensen in de techniek dan aan de techniek zelf." Hij wijst in dit kader op een interessant onderzoekje. "Een onderzoeker toonde aan dat de mensen die aan mindfulness ­deden op het subjectieve enquêteformulier invulden dat ze minder stress ervoeren, maar hij keek ook naar een objectieve maatstaf van stress: het cortisolgehalte. Dat bleek bij de groep die mediteerde juist hóger te zijn dan bij de controlegroep die níet had gemediteerd. De onderzoeker weet dat aan de verwachtingen vooraf; hij toonde aan dat de groep die ging mediteren hoge verwachtingen koesterde over een afname van stress." Opvallend genoeg is meditatie in het boeddhisme helemaal niet bedoeld om kalmer en meer ontspannen te worden. Het dient juist om mensen op te schudden en uit te dagen. Boeddhisten gruwelen dan ook van onze Westerse benadering. "Niet alleen omdat hun eeuwenoude spirituele oefening in transformatie wordt toegepast in een seculiere context, maar ook omdat het voor iets heel anders wordt gebruikt, namelijk als middel tegen stress, of om je je lekkerder te laten voelen of je beter te laten concentreren op je werk. Meditatie wordt zelfs in het leger ingezet om betere soldaten op te leiden. Het heeft niets meer te maken met een beweging naar transcendentie, maar het bevestigt je eigen egoïsme," meent de psycholoog. Hij raadt het dan ook af om zomaar te gaan mediteren. "Als het voor ontspanning is, dan zijn er genoeg andere, betere manieren, van sport tot ademhalingsoefeningen. Als het is om meer inzicht in jezelf te krijgen, eh, nou, dan zijn er eigenlijk óók genoeg andere, betere manieren, zoals psychoanalyse. Als je het wilt gebruiken als proces van zelftransformatie, dan raad ik dringend aan om begeleiding te zoeken. Er is een minderheid bij wie het verkeerd kan uitpakken."  

Bron(nen): Vrij Nederland (via Blendle)