Waar komt een déjà vu eigenlijk vandaan?

Iedereen heeft ze wel eens, je komt op een plek waar je nog nooit ben geweest en toch voelt het wel heel bekend aan allemaal. Je weet zeker dat het niet kan, maar hebt toch het gevoel dat je hier al eens eerder bent geweest. Je hebt een déjà vu, maar waar komt dat gevoel vandaan? Volgens een aantal studies wordt het fenomeen gelinkt aan specifieke plaatsen. Om dit te bewijzen besloot cognitief psycholoog Anne Cleary samen met haar team aan wetenschappers van de Colorado State Universiteit gebruik te maken van virtual reality. Zo creëerden ze een driedimensionale wereld voor de testpersonen, die vervolgens moesten aangeven wanneer ze een déjà vu moment beleefden. Hieruit blijkt dat een déjà vu moment meestal voorkomt op plekken die sterk lijken op plaatsen waar je eerder bent geweest, maar die toch genoeg verschillen bevatten om zeker te weten dat je er nooit eerder bent geweest. Oftewel: ze lijken genoeg op elkaar om een gevoel van herkenning op te wekken, maar verschillen voldoende om bewust te zijn van de nieuwe omgeving. Een déjà vu steunt dan ook niet alleen op de indeling van een bepaalde plek, maar ook op de fysieke locatie. Zo kan de onbewuste herinnering aan een wegrestaurant dat je jaren geleden bezocht ervoor zorgen dat je nu bij een totaal ander wegrestaurant een déjà vu moment beleefd, ook al weet je 100 procent zeker dat je hier nog nooit eerder bent geweest. Een déjà vu is zo overweldigend omdat het een contrast weerspiegelt tussen het gevoel van een nieuwe plek en het gevoel van een vertrouwde omgeving. Vanuit een biologisch standpunt wordt een déjà vu zelfs nog ingewikkelder. Volgens assistent-redacteur Marc Lallanilla van Live Science bestaat de mogelijkheid dat déjà vu’s gelinkt zijn aan een bepaalde vorm van epilepsie. Er bestaat een sterke en consistente link tussen déjà vu’s en de epileptische aanvallen die bij mensen met temporaalkwabepilepsie optreden. Een vorm van epilepsie die van invloed is op de hippocampus in onze hersenen, deze is verantwoordelijk voor onze korte- en lange termijn herinneringen. Vreemd genoeg ervaren mensen met temporaalkwabepilepsie vaak een déjà vu moment vlak voor ze een epileptische aanval krijgen. Dit is mogelijk het gevolg van een neurologische misser, die ervoor zorgt dat het brein verkeerde signalen stuurt en gezonde mensen een vervalst gevoel van vertrouwen geeft.

Bron(nen): Elite Daily