Piekeren hoort bij de mens. Het is een ingebakken manier om problemen te lijf te gaan: ze van alle kanten bekijken.
Dat zegt psycholoog Filip Raes, ook bekend als "de piekerprof", tegen De Morgen. Raes, klinisch psycholoog, gedragstherapeut en hoogleraar psychologie aan de KU Leuven, zegt dat piekeren een vast onderdeel van ons leven is en soms nuttig kan zijn. Hier zijn enkele belangrijke punten uit het interview:
- Piekeren is ingebakken: Raes benadrukt dat piekeren diep in ons systeem is ingebed. Als we een bedreiging zien of een probleem moeten oplossen, beginnen we automatisch te piekeren. Het is een menselijke reactie op uitdagingen en problemen.
- Probleematisch piekeren: Niet alle piekeren is problematisch, maar wanneer het leidt tot eindeloos cirkelvormig denken zonder concrete actie, kan het problematisch worden. Mensen kunnen vaak niet stoppen met piekeren, zelfs als ze dat willen.
- Controle illusie: Piekeren geeft vaak een vals gevoel van controle over situaties die eigenlijk niet te controleren zijn. Mensen piekeren over zaken als gezondheid, werk, relaties en wat anderen van hen denken, en dit kan leiden tot overmatige stress en angst.
- Luisteren en begrip: Raes adviseert mensen om begripvol te zijn als ze iemand kennen die veel piekert. Luisteren zonder onmiddellijk oplossingen aan te bieden kan vaak effectiever zijn dan proberen het piekeren te stoppen.
- Impact op gezondheid: Piekeren heeft niet alleen invloed op onze mentale gezondheid, maar ook op ons fysieke welzijn. Chronisch piekeren kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten.
- Verschillende soorten piekeren: Raes benadrukt dat er verschillende soorten piekeren zijn, waaronder achteruitpiekeren (terugkijken op het verleden), vooruitpiekeren (zich zorgen maken over de toekomst) en hier-en-nu-piekeren (piekeren over het heden). Deze types komen vaak samen voor en zijn gerelateerd aan verschillende psychische klachten.
Kortom, piekeren is een natuurlijke reactie op uitdagingen, maar kan problematisch worden als het niet leidt tot oplossingen en het welzijn aantast. Het begrijpen van piekeren en het leren omgaan met piekergedachten kan mensen helpen om een gezondere balans te vinden tussen reflectie en actie.