Ziekelijk gezond: behoor jij tot de 'worried well'?

'Fit is the new rich'. Wat je eet en hoeveel je sport geven je in bepaalde kringen eerder status dan je bankrekening, diploma of carrière. Zo ontstaat een nieuwe gezondheidselite, die volledig op de hoogte is van de nieuwste voedings- en beweegtrends en ze nauwlettend naleeft. Daarover schrijft de Groene Amsterdammer.

Ziek van gezondheid Het gaat vooral om hoogopgeleide jonge vrouwen, die slank, gezond en gespierd willen zijn. Maar ook jonge mannen hechten steeds meer waarde aan een afgetraind lichaam en een uitgebalanceerd dieet. Ignaas Devisch, hoogleraar ethiek en medische filosofie, beschrijft in de bundel Ziek van gezondheid hoe de moderne mens niet langer gelooft in lotsbeschikking en is overgestapt op actief zelfmanagement. "Gezondheid is niet langer een gegeven maar ook een norm, een richtsnoer waarnaar we maatschappelijk en individueel streven maar waarvan we zelden of nooit zeker zijn of we het wel bereikt hebben."

Prestatiedruk Bregje Hofstede vertelt in het boek De herontdekking van het lichaam naar aanleiding van eigen ervaringen dat de verregaande aandacht voor het lichaam, zoals hypergezond eten en extreem sporten, eigenlijk om presteren gaat: "Gaandeweg ging ik me afvragen of ik – met al mijn aandacht en oefeningen en al mijn nieuwe weetjes over gezonde eet- en leefpatronen – er niet vooral handiger in werd mijn lichaam nog geraffineerder in dienst te stellen van mijn hoofd (of nauwkeuriger: mijn plichtsbesef)."

Worried well Behalve dat een dergelijke leefstijl uitputtend, weinig zinvol en obsessief kan zijn, treedt er nog een verschijnsel in werking, dat de Duitse filosoof Odo Marquard al omschreef als de 'wet van de toenemende ergernis': hoe meer controle we hebben over ons leven, hoe meer we ons ergeren aan het kleine beetje waar we (nog) geen grip op krijgen.

Zo veroorzaakt ons maakbaarheidsideaal een paradox: hoe meer we streven naar de perfecte gezondheid, hoe ongezonder we ons voelen. We zijn nooit fit genoeg en we kunnen altijd nog gezonder eten. De groep die zo denkt, omschrijft Devisch als de 'worried well'. De 'worried well' voelen zich ongezond totdat het tegendeel bewezen is en zijn ondanks hun nagenoeg perfecte levensstijl toch niet erg gelukkig.

Bron(nen): De Groene Amsterdammer