Van witwaspraktijken tot foute investeringen: de misstappen van Rabobank op een rij

Veel banken hebben grote fouten gemaakt tijdens de financiële crisis. Ook zijn de meesten niet vies van twijfelachtige investeringen. Daarin is de Rabobank niet per se heel veel beter of slechter dan andere banken. Het probleem is echter dat Rabo zichzelf een imago aanmeet van een soort welzijnsorganisatie, die diervriendelijkheid en duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. De bank profileert zich graag als een bank, die anders is dan andere banken. Ondertussen stapelen de schandalen zich op en is van het coöperatieve karakter van weleer niets meer over. Libor Een van de grootste misstappen van de bank is de fraude met de Libor-rente. Als de affaire in 2013 uitkomt, blijkt Rabo een hoofdrol te hebben gespeeld. Voor het manipuleren van de rente krijgt de bank een boete opgelegd van een miljard dollar. Alleen het Zwitserse UBS krijgt een zwaardere straf. Dijsselbloem zei daar destijds over: "Deze vorm van schaamteloze fraude van geldhandelaren staat mijlenver van de coöperatieve gedachte van Rabobank." Megastallen in Brazilië In 2014 wordt bekend dat Rabobank op dat moment wereldwijd de grootste financierder is van megastallen. 4,2 miljard euro ging er in de drie jaar daarvoor naar gigantische stallen in onder meer Brazilië en China. In één daarvan passen net zoveel kippen als in een derde van de totale Nederlandse kippenhouderij. ING investeert mee, maar doet dat met veel lagere bedragen. Megastallen zijn in Europa verboden. De Rabobank hanteert zelfs een expliciete gedragscode omtrent dierenwelzijn, maar de diervriendelijke principes houden op bij de grenzen van de Europese Unie, zo zegt de bank zelf. Plofkippen in Oekraïne Hoe letterlijk dat moet worden genomen, blijkt een jaar later als uitlekt dat de bank ruim 127 miljoen euro steekt in een gigantische plofkippenfabriek in Oekraïne, die jaarlijks net zoveel kippen verwerkt als driekwart van de Nederlandse kippenhouderij. ING financiert wederom ook, maar weer veel minder dan Rabo. Van de fabriek is bekend dat er nauwelijks aandacht is voor dierenwelzijn. Die hele gedragscode van de Rabobank blijkt nog maar eens een wassen neus. Witwaspraktijken in de VS Nog in datzelfde jaar krijgt de bank opnieuw zware kritiek te verduren. Dit keer gaat het om witwaspraktijken van een Rabo-vestiging in Calexico in de buurt van de Mexicaanse grens in de VS. Via het filiaal werden miljoenen aan drugsgeld witgewassen, zogezegd zonder dat de bank daar iets van af wist. Soms kwamen mensen meer dan een miljoen aan cash storten. De bank is dan verplicht de herkomst te controleren, maar deed dat meestal niet. Onder druk van de Amerikaanse autoriteiten is de vestiging gesloten. De bank wacht een boete van honderden miljoenen. Faillissement in eigen land Ondertussen laat Rabobank ondernemers in eigen land in de kou staan. Na het faillissement van OAD eind 2017 laten curatoren weten dat de reisorganisatie niet failliet had hoeven gaan. Het is enkel de schuld van Rabobank, stellen zij. De bank vroeg te veel onderpand voor leningen, eiste ten onrechte een nieuwe kapitaalinjectie en zegde zonder aanleiding een cruciaal krediet op. Bovendien blokkeerde Rabo een reddingspoging van het bedrijf. 1.550 medewerkers kwamen op straat te staan. Het gebeurt vaker: ook bouwbedrijf Midreth ging in maart vorig jaar failliet nadat de Rabobank 'in strijd handelde met haar bancaire zorgplicht' oordeelde het hooggerechtshof in Arnhem. Kinderarbeid In december 2017 ontstaat weer ophef. De Rabobank en ING financieren Nederlandse importeurs die graniet inkopen dat door kinderhanden uit Indiase steengroeven is gehaald. In de steengroeven worden mensenrechten zwaar geschonden. Dat stellen onder meer Amnesty en de FNV in de Eerlijke Bankenwijzer. De Rabobank reageert dat het belangrijk is dat 'klanten internationale arbeidsrechten naleven', maar daarna wordt het stil. Spaarhypotheek Vorige week werd bekend dat de Rabobank en ING klanten met een spaarhypotheek benadelen als ze na afloop van de rentevaste periode hun hypotheek willen verlengen. Mensen betalen dan een rente-opslag voor een nieuwe lening. De bank wil mensen stimuleren om een ander type hypotheek af te sluiten, maar dat is in feite altijd ongunstig, weet de Consumentenbond te vertellen. Bio-industrie in eigen land Als het gaat om de investeringen in megastallen is er in de afgelopen jaren weinig veranderd. De Rabobank is nog altijd een grote investeerder in de bio-industrie, blijkt uit onderzoek van Greenpeace. Dit keer ook nog in eigen land, terwijl hier de gedragscode over dierenwelzijn zou moeten gelden. Toch stak de bank minimaal 100 miljoen euro in veertien bedrijven, waaronder een megastal met 21.000 dieren, een slachterij die regelmatig de regels overtreedt en een enorme mestfabriek in Oss. "Deze foute investeringen zijn een pijnlijke illustratie dat de Rabobank op een doodlopende weg zit”, zegt Herman van Bekkem van Greenpeace maandag in het AD. 'Growing a better world' Ondertussen presenteert Rabobank zich in reclamefilmpjes als een soort liefdadigheidsorganisatie. Niet voor niets werd de bank door dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier uitgeroepen tot het 'grootste Liegebeest' van 2018. Met de slogan 'Growing a better world' doet de bank in een tv-campagne alsof ze de voedingssector wil verduurzamen. In werkelijkheid, zegt Wakker Dier, investeert de bank in plofkippen, megastallen en fastfoodketens. "Growing megastallen together geeft geen betere wereld", aldus Anne Hilhorst van het campagneteam. Ook de Reclame Code Commissie beschuldigde de bank van valse beloftes. De reclamefilmpjes zijn al snel offline gehaald. Want, tja, de Rabobank die de wereld beter wil maken, wie gelooft dat in vredesnaam nog?