Bijna een kwart van alle pesticiden, die in 2018 door de grootste bestrijdingsmiddelenfabrikanten zijn verkocht, zijn mogelijk gevaarlijk voor de gezondheid. In arme landen verkopen deze bedrijven veel meer schadelijke bestrijdingsmiddelen dan in rijke landen.
Dat blijkt uit een analyse van de meest verkochte producten in 43 landen door
Unearthed, een groep journalisten die wordt gefinancierd door Greenpeace UK en de Zwitserse NGO Public Eye. De data zijn afkomstig van Phillips McDougall, de belangrijkste agribusiness-analisten.
De markt voor bestrijdingsmiddelen wordt gedomineerd door vijf grote spelers, Bayer (waar het vroegere Monsanto onder valt), BASF, Syngenta, FMC en Corteva (eerder Dow and DuPont). Deze bedrijven verkochten in 2018 voor 4,6 miljard dollar (36 procent van hun omzet) aan zogenoemde
HHP's (highly hazardous pesticides). Dit zijn stoffen die zeer gevaarlijk kunnen zijn voor de gezondheid, met name bij kinderen, maar vooral bij directe blootstelling.
In arme landen werden veel meer van deze schadelijke pesticiden verkocht dan in rijke landen. Zo viel in India 59 procent van alle verkochte bestrijdingsmiddelen in de categorie HHP, terwijl dat in het Verenigd Koninkrijk maar 11 procent was.
Sommige bedrijven zijn het niet eens met de lijst van HHP's die is gebruikt. Bayer noemt het onderzoek zelfs misleidend, maar weigert zelf met cijfers te komen. Het bedrijf heeft de schijn tegen, aangezien er duizenden rechtszaken lopen van mensen die kanker hebben gekregen doordat ze met het omstreden bestrijdingsmiddel Roundup werkten. Glyfosaat, de werkzame stof van Roundup, is eerder al door de Wereldgezondheidsorganisatie bestempeld als 'waarschijnlijk kankerverwekkend'.
Volgens de analisten van Unearthed is bijna een kwart van alle verkopen van de vijf marktleiders een gevaarlijke pesticide die gelinkt wordt aan schadelijke gezondheidseffecten, waaronder enkele bekende carcinogenen. Zo'n 4 procent van de verkochte chemicaliën was zelfs acuut toxisch voor mensen.
In rijke landen was gemiddeld 27 procent van alle verkochte bestrijdingsmiddelen een HHP, terwijl dat in landen met lage en middeninkomens 45 procent was en in Zuid-Afrika zelfs 65 procent.
Een wereldwijd
onderzoek naar pesticidengebruik in 2018 van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de VN concludeerde ook al dat er 'meerdere kritieke tekortkomingen' waren. 'Landen moeten hun regels en handhaving op dit gebied versterken om de schadelijke effecten voor mens en milieu te minimaliseren', luidde toen het advies.
Speciaal rapporteur voor de VN op dit gebied, Baskut Tuncak, zei destijds: "Het is in deze tijd onethisch dat bedrijven zoveel geld verdienen met de verkoop van HHP's. Het aanhoudende gebruik van deze producten is onhoudbaar en leidt overal ter wereld tot schendingen van de mensenrechten."