Het is de kat op het spek binden: 'zorgeloos' onlineshoppen terwijl je blut bent. De rekening wordt voorgeschoten door apps als Klarna of Riverty, en weken later moet je in termijnen terugbetalen. Blijf je in gebreke, dan volgen boetes en uiteindelijk klopt het incassobureau aan.
Zelfs alcohol is op deze manier op de pof te koop online. Vooral jongeren lopen in deze val, want je hoeft geen rente te betalen over het geleende bedrag, dus waarom zou je het niet doen? De betaalservice is immens populair. Vier van de tien onlineconsumenten heeft minstens één keer gebruik gemaakt van een buy now, pay later-app (BNLP). Acht procent van alle onlinebetalingen wordt uitgevoerd via uitgesteld betalen, en marktonderzoekers verwachten dat dit percentage enorm gaat stijgen als er geen paal en perk aan wordt gesteld.
Het verdienmodel van deze bedrijven is niet het trekken van rente, maar het innen van de boetes die 20 procent van de gebruikers moeten betalen, omdat ze te laat zijn met één of meerdere van de betalingen. Deze aanmaningskosten zijn gemiddeld 15 euro, waarna de meeste mensen hun schuld alsnog voldoen.
Betaal je na meerdere aanmaningen nog steeds niet, dan wordt het echt kassa voor Klarna en co. De boete wordt dan 15 procent van de aankoopwaarde met een minimum van 40 euro. Sommige BNPL-apps hebben een eigen incassobureau en genereren een aanzienlijk deel van hun omzet op die manier. Zes procent van de 18- tot 24-jarigen komt zo in een incassoprocedure terecht.
Er is geen toezicht van het Bureau Kredietregistratie (BKR) omdat het renteloos is en binnen drie maanden terugbetaald moet worden. Een maas in de kredietwetgeving, waardoor BNPL-gebruikers schulden gaan stapelen en verder in de problemen komen. Ook werkt het verkopen van drank of andere genotsmiddelen op krediet verslaving in de hand. Strengere wetgeving ligt op tafel in Brussel, maar het kan nog jaren duren voordat alle neuzen in de EU dezelfde kant op staan.