Nederland paradijs voor brievenbusfirma's die investeringsverdragen willen misbruiken

Internationale bedrijven maken via Nederland misbruik van investeringsverdragen om schadeclaims in te dienen in andere landen. Het zijn merendeels brievenbusfirma's die zo een schadevergoeding afdwingen. De regering zou dat aanpakken, maar dat is tot nu toe niet gebeurd, schrijft de NOS op basis van eigen onderzoek.

In de afgelopen vier jaar klaagden 22 buitenlandse bedrijven via Nederland andere landen aan. De Nederlandse investeringsverdragen kennen namelijk een speciale clausule om bedrijven tegen de willekeur van overheden in andere landen te beschermen, waarbij een heel ruime definitie van het begrip investeerder geldt. Daardoor kunnen ook brievenbusfirma's er gebruik van maken. "Op die manier kunnen bedrijven de nationale rechtbanken omzeilen", zegt onderzoeker Bart-Jaap Verbeek van Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO).

Voorbeeld: Het Servische mediabedrijf United Group klaagde vanuit Nederland de Servische staat aan, omdat die de staatsmedia voor zou trekken. Het bedrijf heeft in Nederland echter nauwelijks werknemers en de activiteiten vinden allemaal elders plaats.

Uit het onderzoek van Verbeek bleek dat driekwart van de claims tussen 1968 en 2016 enkel op papier uit Nederland kwam, maar in werkelijkheid dus afkomstig was van een buitenlandse firma. Alleen de Verenigde Staten zijn nog populairder voor dit soort claims.

Het rapport leidde in 2018 tot Kamervragen, waarop Sigrid Kaag, toen minister van Buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking reageerde met: "Het kabinet zal pogen brievenbusmaatschappijen uit te sluiten van bescherming."

Er ligt ondertussen wel een andere verdragstekst, waarin de definitie van investeerder enger wordt omschreven, maar dat is nog altijd niet goedgekeurd door alle 75 landen waarmee Nederland een verdrag heeft.

Bron(nen): NOS