Piketty: "We moeten als maatschappij bepalen wat we een acceptabele ongelijkheid vinden"

De markt is geen natuurverschijnsel. Integendeel: Wij mensen bepalen de regels ervan. Daarover praat Thomas Piketty met Quote. In zijn nieuwe boek 'Kapitaal en ideologie' ijvert hij opnieuw voor meer gelijkheid.

Quote 500De wereldberoemde econoom vraagt Quote wat vorig jaar de ondergrens was van de Quote 500 tegenover 5 jaar geleden. "Nu 88 miljoen en in 2014 35 miljoen," antwoordt hoofdredacteur Sander Schimmelpenninck, die hem interviewt.

"Dan is het in Nederland nog erger dan in andere landen! Of denk je dat iedereen in die vijf jaar zijn vermogen ruim heeft zien verdubbelen? reageert de Fransman. "Ik geloof niet dat we er iets aan hebben dat mensen honderden miljoenen of miljarden hebben. Dat is moeilijk te rechtvaardigen, omdat het niet meer te relateren is aan prestaties. Veel mensen denken dat de markt de juiste waarde toekent aan zaken. De markt is echter geen natuurverschijnsel, maar een sociaal construct. We moeten als maatschappij bepalen wat we een acceptabele ongelijkheid vinden."

Piketty vertelt over hoe de hoogste belastingschijf in de VS tussen 1930 en 1950 rond de 82 procent bedroeg. "Dat werkte geweldig!" De econoom vervolgt: "Wanneer een miljardair 90 procent belasting moet betalen, heeft hij nog steeds 100 miljoen. Dat is toch meer dan genoeg?"

120.000 euroOm kansengelijkheid te vergroten is zijn voorstel om iedereen op zijn 25ste 120.000 euro te geven. Krijg je dan geen luie jongeren, vraagt de interviewer zich af? "Kijk naar die kinderen die nu miljoenen van hun ouders krijgen, dat vinden we toch ook allemaal prima? Kinderen uit de lagere en middenklasse krijgen nu helemaal niks. Als zij straks 120.000 euro krijgen, biedt dat een enorme kans voor mensen met goede ideeën om daar wat mee te doen. Waarom zouden alleen kinderen van rijke ouders goede ideeën en ambities hebben? Het is vreemd hoe mensen dit soort voorstellen als radicaal bestempelen, want het komt nog altijd niet in de buurt van optimale kansengelijkheid. Immers, ook wanneer iedereen een startkapitaal krijgt en het toptarief voor inkomen en erfenis 90 procent wordt, dan nóg hebben rijke ouders alle kans om hun kinderen enorm te bevoordelen. Totale kansengelijkheid betekent 100 procent erfbelasting en iedere jongere hetzelfde startkapitaal. Ik stel slechts een kleine beweging in die richting voor."

MonopolieIs het niet belangrijker om monopolies te doorbreken? "De kwestie van monopolies is erg verweven met het probleem van de concentratie van welvaart. Bill Gates kon immers niet zo rijk worden zonder een monopolie. Natuurlijk moeten monopolies gebroken worden, maar ik denk dat dat niet genoeg is. Ook bij een tamelijk perfecte vorm van kapitalisme zal er een te grote concentratie van welvaart en macht ontstaan. We zullen altijd herverdeling nodig hebben, en empowerment van de werknemers."