Giftige cocktail: bijna 200 pesticiden aangetroffen in onze huizen

Wetenschap
vrijdag, 11 april 2025 om 11:41
anp 514271775

In huisstof in honderden Europese woningen zijn maar liefst 197 verschillende pesticiden aangetroffen. Dat blijkt uit het grootste onderzoek in zijn soort tot nu toe. Wetenschappers waarschuwen dat de huidige regelgeving tekortschiet: de gezondheidsrisico’s van pesticiden moeten niet alleen afzonderlijk, maar ook in combinatie met andere chemicaliën beoordeeld worden.

Het internationale onderzoek werd uitgevoerd in 2021 in tien Europese landen. In elke woning werden tussen de 25 en 121 verschillende pesticiden aangetroffen, met hogere concentraties bij boerengezinnen. Meer dan 40 procent van de aangetroffen stoffen is gelinkt aan ernstige gezondheidseffecten zoals kanker en hormonale verstoringen.

Volgens prof. Paul Scheepers van het Radboud Instituut voor Biologische en Milieuwetenschappen komen pesticiden via meerdere routes ons huis binnen. “Als we onze schoenen niet uitdoen bij de voordeur, nemen we veel vuil van buiten mee naar binnen. Huisdieren zijn ook een bron”, zegt hij. Ook vlooien- en tekenmiddelen voor huisdieren spelen een rol, evenals consumentenproducten waarin pesticiden zijn verwerkt.

Hoewel de concentraties per pesticide klein zijn, vormen de vele verschillende stoffen samen mogelijk een risico voor de gezondheid. Zeker in combinatie met de pesticiden die we al binnenkrijgen via groente, fruit en bloemen, kan dat zorgen voor verhoogde blootstelling.

Hardnekkige resten van verboden middelen

Opvallend is dat ook DDT, een zwaar giftig bestrijdingsmiddel dat in sommige landen al sinds 1972 verboden is, nog steeds in huisstof wordt gevonden. Scheepers: “Producten als DDT zijn zo slecht afbreekbaar dat ze zich blijven ophopen in het milieu en blijven circuleren.”

Die hardnekkigheid doet denken aan PFAS, ook wel ‘forever chemicals’ genoemd, omdat ze nauwelijks afbreken. Ze worden nog steeds op grote schaal gebruikt in consumentenproducten en industrie. Sommige PFAS zijn gelinkt aan ernstige ziektes, waaronder kanker. Scheepers waarschuwt: “Nu zien we precies dezelfde problemen terugkeren.”

De onderzoekers pleiten daarom voor een nieuwe manier van reguleren. Daarbij zouden ook de gecombineerde effecten van chemische stoffen onderzocht moeten worden, inclusief combinaties met oudere, nog aanwezige middelen zoals DDT. Zo kunnen risico-inschattingen realistischer worden gemaakt.

De studie toont aan hoe alledaags en wijdverspreid pesticiden zijn in onze leefomgeving. Regels die alleen naar individuele stoffen kijken, zijn niet langer voldoende. Wetenschappers roepen op tot strengere en vooral slimmere regelgeving – voordat de optelsom van al die “giftige cocktails” ons nog verder in de problemen brengt.

Bron: The Guardian