Bij vrouwen zijn hartklachten vaak moeilijk te herkennen: hier moet je op letten

Een op de vijf vrouwen in Nederland overlijdt aan hart- en vaatziekten. De doodsoorzaak komt zelfs iets meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Toch is er relatief weinig aandacht voor de signalen die specifiek bij vrouwen wijzen op hartproblemen.

“Statistieken tonen duidelijk dat hartinfarcten bij vrouwen een groot probleem zijn. Ze sterven vaker aan hartfalen dan mannen. Wel eerder na de menopauze, want dan neemt het vrouwelijke hormoon oestrogeen af, terwijl dat een natuurlijke beschermer is tegen hartfalen”, vertelt topcardioloog Pedro Brugada aan HLN. Maar ook het aantal vrouwen onder de 50 dat een hartaanval krijgt, is de afgelopen vijftien jaar verdrievoudigd.

Vrouwen leven steeds langer, maar er zijn ook andere oorzaken. “Er zijn tweeverdieners in elk gezin, waardoor er minder tijd is om gezond te koken en te bewegen. Er is meer stress. En burn-outs nemen toe. We zien ook een trend qua roken en vapen. Alcohol is ongelooflijk ingeburgerd en obesitas is een toenemend gegeven. Allemaal enorme risicofactoren”, aldus professor Brugada.

Probleem is ook dat vrouwen bij de huisarts vaak minder serieus worden genomen. "Artsen sturen vrouwen vaker enkel met een pijnstiller naar huis. Als je kijkt naar klachten van vrouwen met hartfalen, zijn dat niet de klassieke klachten die in de geneeskunde beschreven worden. Een pijn op de borst, kan bij vrouwen uitstralen naar de schouder, de buik of de tanden. Hun klachten manifesteren zich anders. Het is aan de arts om dat op te merken.”

AlarmsignalenHoe je als vrouw hartproblemen kunt herkennen? “De klachten zijn vager dan bij een man. Denk aan duizeligheid of misselijkheid zonder de kenmerkende pijn in de borst.”

Maar er zijn ook andere symptomen. "Als je als vrouw voelt dat je pijn hebt in de tanden als je een berg opwandelt en er is niets aan de hand met jouw tanden, dan weet je hoe laat het is.”

Ook ‘etalagebenen’ zijn een veeg teken. Brugada: “Een vrouw die elke 50 meter moet stoppen vanwege pijn in de kuiten? Ook dat is niet normaal. Haar spieren zijn niet te zwak, wel heeft ze vernauwde aders waardoor ze te weinig zuurstof krijgt. Na een minuutje te pauzeren, voor een vitrine bijvoorbeeld, trekt de pijn weg. Vandaar de naam ‘etalagebenen’.”

Verder kun je het beste een arts opzoeken als je hart zonder enige reden ineens heel snel klopt. “Jonge vrouwen zullen hun hart niet per se voelen kloppen in de borst, maar vooral in de keel. Heel snel, zoals een kikker dus.”

Tenslotte noemt de professor nog misselijkheid of extreme vermoeidheid. "Pijn of een druk in de borst, soms met uitlopers naar een of meerdere armen is eveneens een alarmbel, ook bij mannen. Vrouwen hebben wel vaker een ‘scherp’, ‘brandend’ of ‘stekend’ gevoel. En af en toe voelt een vrouw het ook - of alleen - in de nek, kaak, rug of armen. Kortademigheid is eveneens een alarmbel, bij vrouwen eerder in rust.”

Bron(nen): HLN