Bijna 300.000 Nederlanders hebben dementie. In de meeste gevallen gaat het om alzheimer. Voor de ziekte is nog altijd geen geneesmiddel. Ook kun je niet voorkomen dat je het krijgt, wel zijn er factoren die de kans verminderen.
Yolande Pijnenburg, neuroloog in het Amsterdam UMC en medisch directeur van Alzheimercentrum Amsterdam, vertelt op Wereld Alzheimer Dag
in het AD: "Gemiddeld is de levensverwachting bij alzheimer acht tot tien jaar. Eigenlijk is alzheimer geen vorm van dementie, maar een oorzaak van dementie. Alzheimer begint meestal in de hippocampus, het hersengebied dat verantwoordelijk is voor je geheugen. Hier sla je bijvoorbeeld nieuwe herinneringen in op. Daarna breidt het zich uit naar andere delen van de hersenen.’’
Twee eiwitten spelen hierbij een rol: bèta-amyloid en tau-eiwit. Die hopen zich twintig jaar lang op voor je klachten krijgt. "Bij een patiënt met alzheimer zien we dat de balans tussen deze twee eiwitten is verstoord’’, vertelt de neuroloog. "Bèta-amyloid vormt een kluwen in de hersencellen. Tegelijkertijd klontert tau samen. De zenuwcellen in de hersenen kunnen hierdoor niet goed meer functioneren en sterven langzaam af. Verbindingen tussen de zenuwcellen gaan kapot, waardoor de hersenen minder goed kunnen werken.”
Vrouwen vaker dement
Vrouwen hebben een kans van een op vier dat ze alzheimer krijgen, mannen een op zeven. "Vrouwen worden ouder dan mannen. En hoe ouder, hoe groter de kans op alzheimer. Het zou ook te maken kunnen hebben met vrouwelijke hormonen. Zeker weten doen we het niet’’, aldus de neuroloog, die ook zegt dat je de ziekte nooit 100 procent kunt voorkomen.
"Ook mensen die gezond leven, kunnen het krijgen. Wel zijn er naast ouderdom zeven risicofactoren die de kans op alzheimer vergroten: weinig mentale uitdaging, roken, weinig bewegen, overgewicht, hoge bloeddruk en suikerziekte.’’