We hebben te hoge verwachtingen: er is maar één oplossing

Of het nu gaat om onze partner, kinderen, baan of vakantie, we hebben hoge verwachtingen. En die leiden niet zelden tot grote teleurstellingen. De oplossing: flexibeler zijn.

Dat zegt Jan Wolter Bijleveld, schrijver van Wat had je dan verwacht? in &C. "Wanneer iets heel ­anders gaat dan verwacht, is onmiddellijk dat plaatje bijstellen het beste wat je kunt doen. Want als je één ding nodig hebt om met tegenvallende verwachtingen om te gaan, is het wel flexibiliteit."

Was het vroeger genoeg om een baan te hebben om je gezin te onderhouden plus twee weken met de caravan naar Frankrijk, tegenwoordig moet het uitdagender, bijzonderder en zijn de verwachtingen dus hooggespannen. Bijleveld: "Je kunt zeggen dat we in een beloftevolle tijd leven. Het lijkt alsof we alle mogelijkheden hebben om het leven te leiden dat we willen, social media dragen daar een steentje aan bij. De tijdgeest is: als je maar het juiste doet, denkt, leert en uitprobeert, wordt alles waanzinnig. We zijn gaan geloven in de maakbaarheid van het leven. Maar de ongemakkelijke werkelijkheid valt vaak helemaal niet samen met je verwachting."

Verwachtingen bijstellenBijleveld legt uit: "Uit meerdere onderzoeken is naar voren gekomen dat mensen hun eigen mogelijkheden en invloed overschatten. Daarom is de stoïcijnse filosofie zo inspirerend, want die zegt: maak het onderscheid tussen waar je wél invloed op hebt en wat buiten je macht ligt. Dit kan best lastig zijn om te accepteren, want er ligt veel meer buiten dan binnen je macht. Maar is grip of controle wel écht mogelijk? Kun je ­alles wel een stap voor zijn? Daarentegen ónderschatten we de kans dat onszelf onheil of tegenslag overkomt. Zelfs echtscheidingsadvocaten schatten de kans dat ze zelf gaan ­scheiden in op nul procent. En rokers denken vaak dat zij de uitzondering zijn die er níét ziek van zullen worden."

Maar geen verwachtingen hebben is niet de oplossing. "Aan lage verwachtingen heb je ­weinig, want dan denk je weer: verwacht ik zo weinig, gaat het nóg mis – dat kan nog frustrerender zijn. Het gaat erom dat je je verwachtingen tijdig bij kunt stellen, dat je er flexibel mee omgaat. Dat je je realiseert dat je verwachtingen misschien te hooggespannen waren. Het is daarvoor belangrijk dat je je bewust wordt dat je überhaupt bepaalde verwachtingen had. Dan kun je sneller denken: het was maar mijn gedachte over deze situatie, het is ook gek dat ik van tevoren al bedacht had hoe het ging worden, ik kan helemaal niet in de toekomst kijken."

Bron(nen): &C