Complottheorieën zijn wijdverbreider dan je misschien denkt. Nieuw onderzoek wijst uit dat maar liefst 10 procent van de Vlamingen gelooft dat het coronavirus is bedacht om het aantal mensen op de wereld te verminderen.
Uit de studie van de KU Leuven, onder leiding van professor Hans De Witte, blijkt verder dat 13 procent gelooft dat het virus in een laboratorium is ontwikkeld. Bijna 11 procent was het eens met de stelling dat 'het verloop van de pandemie het gevolg is van iemands wens om de wereldbevolking te reduceren'. Het geloof in diverse complottheorieën varieert van 4 tot 12 procent. Eerder onderzoek in Nederland wees ook al uit dat zo'n 10 procent van de Nederlanders in complotten gelooft.
Het geloof in complottheorieën komt voort uit onzekerheid, zegt Stef Aupers, cultuursocioloog en hoogleraar mediacultuur aan de KU Leuven tegen HLN. “En dan denk ik niet alleen aan persoonlijke, maar vooral aan sociale onzekerheid. Dat mensen het gevoel hebben dat ze de samenleving niet meer kunnen begrijpen en beheersen. Dat ze denken dat onze overheid er bijvoorbeeld niet is om burgers te beschermen, maar steeds meer tegenover haar burgers staat. Ze hebben het idee dat ze nergens meer van op aan kunnen en op niemand in hun omgeving kunnen vertrouwen.”
Macht is ook veel onzichtbaarder dan vroeger, legt Aupers uit. "Macht is gemondialiseerd en daarmee veel ondoorgrondelijker geworden, waardoor we veel meer nadenken en fantaseren over waar die macht zich nu situeert.”
Aupers weet ook waarom de discussie tussen voor- en tegenstanders van vaccinatie zo hoog oploopt. “In die discussies gaat het niet om de thema’s zelf, maar om iets veel fundamentelers, namelijk je identiteit. Als je een antivaxer bent, betekent dat niet meteen dat je tegen vaccinaties bent, maar wel tegen het feit dat een vaccin jou wordt opgelegd. En dat je het niet vanzelfsprekend vindt dat de overheid, media en wetenschap bepalen wat goed is voor ons als bevolking. Het gaat niet over één mening of één thema, maar over identiteit. En mensen voelen zich behoorlijk gekrenkt als je hen raakt in hun identiteit.”
Bron(nen): HLN