2. Passief roken van tabak 3. Zonnebanken en -lampen 4. Aluminium produceren 5. Auramine produceren 6. Blootstelling aan roet bij het schoorsteenvegen 7. Kolenvergassing 8. Koolteer distilleren 9. Cokes (de brandstof) produceren 10. Hematiet opgraven (in een mijn) 11. Ijzer en staal gieten 12. Isopropylalcohol produceren met sterke zuren 13. Magenta produceren 14. Werken als schilder (voortdurende blootstelling aan chemische stoffen in verfproducten) 15. Rubber produceren 16. Blootstelling aan nevels van sterke anorganische zuren 17. Straten en daken bedekken met koolteerpek 18. Meubels maken (houtstof) 19. Schoenen maken en repareren (leerstof) 20. Arseen in drinkwater
Het zal je niet zijn ontgaan: deze week heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verwerkt vlees, zoals ham en salami, officieel bestempeld als kankerverwekkend.
Wat is dan nog wel gezond, zul je misschien geërgerd denken, terwijl je de schouderham toch maar weer terug legt in de koelkast. In ieder geval niets dat in Groep 1 staat van de lijst van het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek.
De hele lijst bestaat uit meer dan duizend stoffen, die mogelijk kankerverwekkend zijn, maar in Groep 1 staan de stoffen waarvoor voldoende bewezen is dat ze kanker kunnen veroorzaken bij mensen. Je vindt er bijvoorbeeld de sigaret terug en de zonnebank. The Guardian verdeelde de lijst in stoffen, mengsels en omstandigheden.
Dit is de volledige lijst:
Kankerverwekkende omstandigheden
1. Tabak roken
22. Alcoholische dranken 23. Betelnoot 24. Betelpruim met tabak 25. Betelpruim zonder tabak 26. Koolteerpek 27. Koolteer 28. De uitstoot van het verbranden van steenkool binnenshuis 29. Uitlaatgassen van dieselmotoren 30. Onbehandelde of licht behandelde minerale olie 31. Pijnstillende mengsels van fenacetine 32. Planten die artistolochiazuur bevatten 33. Polychloorbifenyl (PCB's) 34. Op Chinese manier gezouten vis 35. Schalie-olie 36. Tabaksproducten die niet gerookt worden 37. Houtstof 38. Verwerkt vlees 39. Roet (steenkoolstof)
Kankerverwekkende mengsels
21. Natuurlijke mengsels van aflatoxines
41. 4-Aminobifenyl 42. Artistolochiazuren 43. Arseen en samenstellingen met arseen 44. Asbest 45. Azathioprine 46. Benzeen 47. Benzidine 48. Benzo(a)pyreen 49. Beryllium en berylliumsamenstellingen 50. Chlornafazine (N,N-Bis(2-chloroethyl)-2-naphthylamine) 51. Bis(chloormethyl)ether 52. Chloormethoxymethaan 53. 1,3-Butadieen 54. 1,4-Butanediol dimethanesulfonaat (Busulfan, Myleran) 55. Cadmium en cadmiumsamenstellingen 56. Chloorambucil 57. Methyl-CCNU (1-(2-Chloroethyl)-3-(4-methylcyclohexyl)-1-nitrosourea; Semustine) 58. Chroom(VI)-samenstellingen 59. Ciclosporine 60. Anticonceptiemiddelen die oestrogeen en progrestageen combineren
Kankerverwekkende (groepen van) stoffen
40. Acetaldehyde
62. Cyclofosfamide 63. Di-ethylstilbestrol 64. Kleurstoffen die gemetaboliseerd zijn tot benzidine 65. Epstein-barrvirus 66. Oestrogenen, niet-steroïdaal 67. Oestrogenen, steroïdaal 68. Postmenopausale oestrogeenbehandeling 69. Ethanol in alcoholische dranken 70. Erioniet 71. Ethyleenoxide 72. Etoposide alleen en in combinatie met cisplatine en bleomycine 73. Formaldehyde 74. Galliumarsenide 75. Infectie met helicobacter pylori 76. Chronische infectie met het hepatitis B-virus 77. Chronische infectie met het hepatitis C-virus 78. Plantaardige middeltjes op basis van het Aristolochia-geslacht 79. Infectie met het hiv-virus (type 1) 80. Infectie met het humaan papillomavirus type 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 en 66
61. Menopauzebehandeling met een combinatie van oestrogeen en progrestageen
82. Melfalan 83. Methoxsalen (8-Methoxypsoralen) plus ultraviolet A-straling 84. Bisamine 85. MOPP en andere gecombineerde chemotherapie die alkylerende stoffen bevat 86. Mosterdgas 87. 2-Naphthylamine 88. Neutronenstraling 89. Nikkelsamenstellingen 90. NNK 91. N-Nitrosonornicotine (NNN) 92. Infectie met opisthorchis viverrini 93. Luchtvervuiling buitenshuis 94. Fijnstof in luchtvervuiling buitenshuis 95. Fosfor-32, als fosfaat 96. Plutonium-239 en zijn vervalproducten als aerosolen 97. Radioiodines uit kernrampen en ontploffingen van kernwapens 98. Radionucliden die alfapartikels uitzenden 99. Radionucliden die betapartikels uitzenden 100. Radium-224 en zijn vervalproducten
81. HTLV-I-virus
102. Radium-228 en zijn vervalproducten 103. Radon-222 en zijn vervalproducten 104. Schistosomiasis 105. Siliciumdioxidekristallen (geïnhaleerd in de vorm van kwarts of cristobaliet) 106. De straling van de zon 107. Talk dat asbestvezels bevat 108. Tamoxifen 109. 2,3,7,8-tetrachloordibenzo-p-dioxine 110. Thiotepa (1,1',1"-phosphinothioylidynetrisaziridine) 111. Thorium-232 en zijn vervalproducten, intraveneus toegediend als een colloïdale dispersie van thorium-232 dioxide 112. Treosulfan 113. Ortho-toluïdine 114. Vinylchloride 115. Ultraviolette straling 116. X-stralen en gammastralen
101. Radium-226 en zijn vervalproducten
Bron(nen): De Morgen