Nederland bereikt schokkend hoge aantallen coronabesmettingen, maar wij hebben gelukkig nog een hoge vaccinatiegraad. Dat is in Oost-Europa wel anders. Daar zijn er veel besmettingen én weinig gevaccineerden.
Frank Furedi, emeritus hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Kent, vluchtte als kind vanuit Hongarije naar het Verenigd Koninkrijk.
Hij noemt in NRC drie mogelijke verklaringen voor de slechte cijfers. "Onder het communisme was er veel wantrouwen jegens de medische stand, om begrijpelijke redenen. In landen als Roemenië, Bulgarije, Servië en Hongarije was het standaard om smeergeld te betalen aan artsen. Dan wist je tenminste zeker dat ze hun best voor je deden, want hun salaris was niet erg motiverend. Corruptie was endemisch in de gezondheidszorg, en komt nog steeds voor. Dat is een heel sterke erfenis die mensen onzeker en passief maakt, met name mensen op leeftijd en op het platteland."
"Daarnaast was de gezondheidszorg in deze landen voor corona al veel kwetsbaarder dan in West-Europa. Dat is niet alleen een kwestie van geld, ook van organisatie en werkwijze. Instellingen waren veel minder weerbaar en minder goed voorbereid op een schok als deze pandemie.”
Als derde factor is er de braindrain. "Ik zie dat als een van de keerzijden van vrij verkeer van werknemers binnen de EU: de meest ambitieuze mensen verlaten kwetsbare landen. Je kunt het ze niet kwalijk nemen, als je ziet wat een verpleegkundige uit Oost-Europa kan verdienen in Nederland of Frankrijk. Het heeft geleid tot een gezondheidssysteem op twee niveaus in Oost-Europa: uitstekende private zorg voor de elite, kwakkelende publieke zorg voor de rest.”