Omikron lijkt minder ziek te maken, maar kan zorg toch zwaar belasten

Zelfs als de omikronvariant van het coronavirus beduidend minder ziekmakend is dan de deltavariant, zoals diverse onderzoeken suggereren, vrezen deskundigen dat de komende tijd nog altijd veel besmette mensen in het ziekenhuis zullen belanden. "De eerste en tweede prikken van coronavaccins beschermen niet goed meer tegen omikron", stelt viroloog en microbioloog Bert Niesters. "En we zijn te laat begonnen met de boostercampagne."

Het Imperial College in Londen meldde woensdag op basis van voorlopige cijfers dat patiënten met omikron 20 tot 25 procent minder vaak naar het ziekenhuis hoeven dan patiënten met delta. De kans om langer dan een dag in het ziekenhuis te moeten verblijven ligt zelfs 40 tot 45 procent lager. Onderzoeken uit Schotland en Zuid-Afrika duidden op nog lagere kansen op ziekenhuisopname. Aan de andere kant laat het tempo waarop omikron zich verspreidt duidelijk zien dat deze variant veel besmettelijker is dan delta.

"Per infectie is het opnamerisico kleiner. Dat is op zich mooi, maar omdat het zo besmettelijk is, gaan we toch nog veel ziekenhuisopnames krijgen", vat een woordvoerder van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de situatie samen. "Voor de druk op de ziekenhuiszorg maakt het op dit moment niet heel veel meer uit", stelt ook viroloog Niesters. De eerste en tweede prikken van de coronavaccins lijken volgens hem namelijk niet goed meer te beschermen tegen de nieuwe variant.

Ander virus

Omikron is een dusdanig ander virus dan de variant waarmee de pandemie eind 2019 in Wuhan begon, dat alleen een grote hoeveelheid immuniteit misschien nog helpt tegen besmetting, legt Niesters uit. Een boosterprik kan die bescherming oppeppen, maar de prikcampagne is volgens hem veel te laat opgestart. "Er raken gewoon teveel oudere en kwetsbare mensen besmet met omikron nu. Ook als daarvan een kleiner deel dan bij delta in het ziekenhuis komt, zal het alsnog teveel zijn voor de zorg."

Diederik Gommers antwoordt op vragen over omikron dat "nog veel onzeker is". De voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) wacht af hoe het verder gaat met de ziekenhuisopnames in het Verenigd Koninkrijk, waar omikron zich eerder verspreidde dan in Nederland. Als het beeld van een minder ziekmakende variant wordt bevestigd, zou dat een "veel minder dramatisch beeld" geven dan vorige week, laat hij weten.

De hoop richten op een speciaal omikronvaccin heeft volgens Niesters niet zoveel zin. "Omikron heeft de wereld in een maand veranderd. Dus als we over een paar maanden een nieuw vaccin hebben, kan die wereld er alweer heel anders uitzien."