Damiaan Denys is hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Hij vindt dat we watjes zijn, dat de normale tegenwind van het leven als een aandoening wordt gezien, dat we willen worden behandeld voor dingen die bij het leven horen en die je sterk maken.
‘Ik ben gefascineerd door de vaststelling dat het Westen de afgelopen jaren steeds meer investeert in de geestelijke gezondheidszorg en dat het tegelijkertijd almaar slechter gaat met onze mentale gezondheid,' zegt hij tegen Knack.
'We verwachten te veel van psychologen en psychiaters én van het leven zelf. Iedereen wil altijd en overal gelukkig zijn, zich goed voelen en zijn leven volledig op orde en onder controle hebben. Angst, eenzaamheid of verdriet hoort daar niet meer bij. Maar dat kan natuurlijk niet. Lijden hoort bij het leven. Dat moeten we opnieuw accepteren, we moeten niet meteen naar een hulpverlener lopen als het wat minder gaat. Sterker, het lijden kan een enorme drijfveer zijn.'
Volgens hem is het in Nederland nog erger dan in veel andere landen.
'In Nederland verlenen ongeveer 90.000 mensen psychische hulp op professionele basis. Dan reken ik niet eens de 60.000 mental coaches uit de privésector mee. Dat zijn dus 529 hulpverleners per honderdduizend inwoners, terwijl het wereldgemiddelde 9 op honderdduizend bedraagt. In Nederland, en ook in België, zitten we daar ver boven en toch lukt het nog altijd niet. Ik denk dat het grote aanbod de vraag creëert. 6 tot 7 procent van de bevolking is echt psychisch ziek. Dat is een vrij constante groep, in alle landen en in alle tijden. Toch doet ongeveer dertig procent een beroep op een hulpverlener.'
De wachtlijsten zijn er niet omdat er te weinig psychologen en psychiaters zijn, maar omdat klachten te vaak te serieus worden genomen.
'Hoe kun je nu aan de top staan van de gelukkigste landen ter wereld en tegelijk zoveel mensen hebben die depressief en angstig zijn? Volgens mij komt dat door de bizarre relatie tussen rijkdom/levensstandaard en geluk. Die relatie is niet lineair. Hoe rijker, hoe gelukkiger, denken we, maar dat klopt niet. Kijk naar Nigeria, een van de armste en meest gewelddadige landen ter wereld, maar ook een land met weinig psychisch zieken. Dan kom je al snel bij het cliché van de lachende Afrikaan, maar misschien zit daar wel een kern van waarheid in. Misschien moeten we meer lijden om gelukkig te zijn en hadden Nietzsche en Heidegger gelijk met hun stelling dat het niet om het geluk gaat, maar om het ongeluk.'