Lekker een boek lezen op de bank zonder te vinden dat je eigenlijk de was moet doen. Pizza eten zonder aan de lijn te denken en gewoon een eindje wandelen zonder je schuldig te voelen over je gemiste hardlooprondje. Genieten is een kunst, die te weinig wordt gewaardeerd, zeggen psychologen nu.
De laatste jaren lag de focus in de psychologie op het trainen van zelfdiscipline om lange termijndoelen te realiseren. Het zou de sleutel zijn tot een gelukkig leven. Nieuw onderzoek van de universiteit van Zürich en de Nederlandse Radboud Universiteit toont aan dat genieten van pleziertjes op de korte termijn, oftewel hedonisme, zeker zo gelukkig maakt.
GeluierHedonisme, dat afstamt van het Griekse woord hēdonē dat plezier of genot betekent, heeft een negatieve connotatie. Hard werken en doelen halen waarderen we meer dan geluier en plezier maken. "Het is tijd om dit idee te herzien," zegt Katharina Bernecker, onderzoeker op het gebied van motivatiepsychologie van de universiteit van Zürich. "Natuurlijk is zelfdiscipline belangrijk, maar onderzoek naar zelfregulatie zou net zoveel aandacht moeten hebben voor hedonisme, of korte termijnplezier." Het vermogen van mensen om te genieten en plezier te hebben draagt minstens net zoveel bij aan een gelukkig en tevreden leven als het stellen en behalen van lange termijndoelen, blijkt uit haar onderzoek.
Psychische problemenSommige mensen kunnen maar moeilijk genieten van fijne dingen, omdat ze zich direct schuldig voelen over de dingen die ze eigenlijk zouden moeten doen. "Je ligt bijvoorbeeld op de bank en denkt dan alleen maar aan het werk dat je nu niet aan het doen bent," legt Bernecker uit. "Die gedachten over conflicterende lange termijndoelen ondermijnen je directe behoefte om te relaxen." Mensen die op zo'n moment wel volledig kunnen genieten van de situatie zijn over het algemeen gelukkiger en niet alleen op de korte termijn. Ze hebben ook minder last van angsten, depressies en andere psychische problemen.
"Er werd altijd gezegd dat hedonisme de makkelijkere weg is in vergelijking met zelfdiscipline," aldus Bernecker. "Maar echt genieten van een hedonistische keuze is lang niet voor iedereen zo gemakkelijk, vanwege die conflicterende gedachten."
Opoffering waard?Vraag je bij lange termijndoelen af of ze de opoffering waard zijn. Hoe lang geniet je ervan als het je lukt om de finishlijn van de marathon te halen? En hoe zwaar zijn de trainingen die ervoor nodig zijn? Hoeveel gezellige en leuke activiteiten heb je ervoor moeten overslaan? Dat moment dat je over de finish gaat, moet dan wel heeeeel bijzonder zijn.