Is het toeval dat je na een vliegreis vaak ziek of ziekjes wordt? Wat betekent vliegreizen voor ons weerstandsysteem? Kan vliegen je extra kwetsbaar maken voor virussen? Hoe gezond is het om in korte tijd grote afstanden af te leggen? Kan het lichaam grote temperatuurschommelingen verwerken als het terugkomt?
Gijs Plant, piloot en lid van de Nederlandse Vereniging voor Lucht- en Ruimtevaartgeneeskunde, kan er kort over zijn. Hij zegt tegen De Morgen: "Vliegen is niet goed voor je gezondheid." Lopen en fietsen is gezond, vliegen is dat niet. Als je met veel mensen in een kleine ruimte zit, word je blootgesteld aan van alles en nog wat, zegt hij. Omdat je zo dicht op elkaar zit, kunnen virussen, zoals het verkoudheidsvirus, gemakkelijk via de lucht worden overgedragen. “We hebben het gezien aan het begin van de coronacrisis.”
Plant zegt dat reizen zwaar kan zijn en dat je een goede conditie nodig hebt om te kunnen vliegen. “Reizen kan best wat stress geven. Het is belangrijk dat je op tijd op het vliegveld bent, zodat je alles kunt vinden. Die stress is ook niet goed voor je weerstand. Als je te vroeg of laat vertrekt en niet goed kunt slapen in een vliegtuig, kan dat je nachtrust verstoren. Je bent moe en vatbaar voor virussen en infecties.
Daarnaast speelt tijdsverschil een grote rol. Plant stelt dat je lichaam een dag nodig heeft om te acclimatiseren per uur tijdsverschil. “Evolutionair gezien is de mens niet gemaakt om in korte tijd zo’n grote afstand af te leggen. Wanneer je naar de andere kant van de wereld vliegt, doet dat wel wat met je lichaam en wordt je weerstand naar beneden gehaald. Als je naar Thailand gaat, begin dan niet meteen met een zware rondreis. Laat je lichaam eerst even tot rust komen.”
Bovendien moet je lichaam wennen aan temperatuurverschillen. Je moet genoeg tijd nemen om te acclimatiseren. Plant defensiepersoneel: als zij naar de woestijn vliegen, wordt er de eerste vijf à zes dagen rust gehouden om te wennen aan temperatuur en luchtvochtigheid.
Tijdens je vliegreis zit je vaak met mensen uit de hele wereld in de cabine. “We hebben hier dezelfde virussen, maar mensen uit andere landen kunnen andere virussen bij zich hebben. In Europa heb je andere virussen dan in Noord-Amerika. En voor het ene virus ben je resistenter dan voor het andere.”
Plant bestrijdt dat de luchtcirculatie in een vliegtuig van invloed is op de verspreiding van virussen. In nieuwe vliegtuigen wordt de lucht één keer in de drie minuten gefilterd door luchtfilters. Daarmee wordt 99,9 procent van de vervelende deeltjes geëlimineerd.”
Kunnen we zelf iets doen om te voorkomen dat je snipverkouden wordt in het vliegtuig? “Zorg dat je goed eet, drinkt en slaapt om je weerstand op peil te houden.” Vooral water drinken is belangrijk, zodat je slijmvliezen niet uitdrogen en zo mogelijk eerder virussen doorlaten. Plant zegt dat je een leeg drinkflesje mee moet nemen en het achter de douane moet vullen.