Jeuk is een van de meest voorkomende, maar ook meest frustrerende sensaties die we kunnen ervaren. Iedereen heeft wel eens last van jeuk, maar wat als het niet weggaat? Voor sommige mensen kan jeuk maanden, zelfs jaren aanhouden. Maar waarom gebeurt dit? En wat kun je eraan doen?
Wat veroorzaakt jeuk?
Jeuk kan door verschillende dingen worden veroorzaakt. De meest voorkomende oorzaken zijn:
- Huidirritaties zoals insectenbeten, eczeem of droge huid.
- Allergieën voor bijvoorbeeld voedsel, pollen of bepaalde stoffen.
- Interne ziektes, zoals lever- of nierproblemen, kunnen ook leiden tot chronische jeuk.
- Medicijnen, zoals opioïden, kunnen soms als bijwerking jeuk veroorzaken.
Bij acute jeuk is de oorzaak vaak duidelijk: een muggenbeet of een allergische reactie. Maar bij chronische jeuk is het vaak moeilijker te achterhalen waarom het gebeurt. Wetenschappers ontdekken steeds meer over hoe ons zenuwstelsel en immuunsysteem samenwerken om deze vervelende sensatie te veroorzaken.
Waarom blijft jeuk soms aanhouden?
Chronische jeuk wordt vaak veroorzaakt door een onderliggende medische aandoening. Het kan ook ontstaan door een verstoring in de zenuwbanen die de jeuksensatie naar de hersenen sturen. Wetenschappers hebben ontdekt dat er specifieke zenuwbanen zijn die alleen voor jeuk verantwoordelijk zijn, los van de zenuwen die pijn signaleren.Soms blijft het lichaam ook na het verdwijnen van de oorspronkelijke oorzaak van de jeuk signalen naar de hersenen sturen dat er iets mis is. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel van krabben en nog meer jeuk.
Wat kun je doen tegen langdurige jeuk?
Er zijn verschillende manieren om met chronische jeuk om te gaan:
- Hydraterende crèmes: Deze helpen vooral bij een droge huid, wat vaak een oorzaak is van jeuk.
- Antihistaminica: Deze medicijnen blokkeren histamine, een stof die vrijkomt bij allergische reacties en die de zenuwen prikkelt om jeuk te veroorzaken.
- Steroïden: Deze worden vaak voorgeschreven bij ontstekingen of huidaandoeningen zoals eczeem.
- Koude compressen: Het aanbrengen van iets kouds op de huid kan helpen om de jeuksensatie tijdelijk te verlichten.
- Nieuwe medicijnen: Voor mensen met chronische jeukaandoeningen zijn er nieuwe medicijnen in ontwikkeling, zoals Dupixent, dat speciaal gericht is op het blokkeren van bepaalde stoffen in het immuunsysteem die betrokken zijn bij het veroorzaken van jeuk.
Wanneer moet je naar de dokter?
Als je last hebt van langdurige of onverklaarbare jeuk, is het belangrijk om naar een arts te gaan. Jeuk kan soms wijzen op onderliggende gezondheidsproblemen zoals leverziekten, nierproblemen of zelfs bepaalde vormen van kanker. Een arts kan tests uitvoeren om te bepalen wat de oorzaak is en welke behandeling het beste voor jou werkt.
Wat kun jij doen om beter met jeuk om te gaan?
Hoewel medische behandelingen belangrijk zijn, zijn er ook enkele praktische tips die kunnen helpen:
- Probeer niet te krabben! Hoewel dit moeilijk kan zijn, maakt krabben de situatie vaak erger door de huid verder te beschadigen.
- Draag losse kleding van natuurlijke materialen zoals katoen om irritatie te verminderen.
- Zorg ervoor dat je huid goed gehydrateerd blijft door dagelijks een vochtinbrengende crème te gebruiken.
- Vermijd triggers zoals stress of bepaalde voedingsmiddelen als deze bijdragen aan jouw klachten.
- Why People Itch and How to Stop It - The AtlanticEen diepgaand artikel over de wetenschap achter waarom we jeuken en welke behandelingen er beschikbaar zijn.Lees hier
- Itch: Mechanisms and Treatment - National Institutes of HealthEen wetenschappelijk overzicht van hoe ons lichaam reageert op prikkels die leiden tot jeuk en welke behandelingen effectief kunnen zijn.Lees hier
- Chronic Itch: A Growing Concern - Harvard Health PublishingDit artikel bespreekt waarom chronische jeuk steeds vaker voorkomt en wat artsen doen om patiënten te helpen.Lees hier
- The Neuroscience of Itch - Scientific AmericanEen verkenning van hoe ons zenuwstelsel werkt als het gaat om het gevoel van jeuken en waarom sommige mensen gevoeliger zijn voor chronische aandoeningen.
- Managing Chronic Itch - Mayo ClinicPraktische tips en medische adviezen voor mensen die worstelen met langdurige jeukaandoeningen.Lees hier