Het lijkt een onschuldige gewoonte: met je noise-cancelling koptelefoon de drukte van het dagelijks leven buitensluiten. Maar specialisten beginnen zich zorgen te maken over de onverwachte gevolgen van deze technologie voor ons luistervermogen.
Steeds meer volwassenen melden zich bij gehoorspecialisten met opmerkelijke klachten. Ze hebben moeite om in drukke omgevingen een gesprek te volgen of kunnen niet goed bepalen waar geluiden vandaan komen. Het verrassende: bij gehoortests blijkt er niets mis met hun oren.
Deze verschijnselen wijzen op een zogeheten auditieve verwerkingsstoornis (AVS). Normaal gesproken wordt deze aandoening vooral bij kinderen vastgesteld. De toename van volwassen patiënten roept daarom vragen op bij onderzoekers.
Volgens gehoorspecialisten zou overmatig gebruik van noise-cancelling koptelefoons een rol kunnen spelen. Het menselijk brein is gewend om constant verschillende geluiden te verwerken en te filteren. Met noise-cancelling technologie krijgt het brein echter maar één geluidsbron binnen, bijvoorbeeld muziek of een podcast. Dit zou kunnen leiden tot een vorm van 'luie hersenen'.
Bij kinderen zijn de mogelijke effecten nog zorgwekkender. Juist in de ontwikkelingsfase leren zij om relevante geluiden te onderscheiden van achtergrondlawaai. Als deze vaardigheid onvoldoende wordt getraind, kan dit blijvende gevolgen hebben.
Toch zijn er ook positieve kanten aan noise-cancelling technologie. Het helpt mensen om naar muziek te luisteren op een lager volume, wat gehoorschade kan voorkomen. Ook voor mensen met een neurodivergente achtergrond kan het een waardevol hulpmiddel zijn om prikkels te reguleren.
Wetenschappelijk bewijs voor een direct verband tussen noise-cancelling koptelefoons en AVS ontbreekt voorlopig nog. Experts pleiten dan ook voor gedegen onderzoek, vooral naar de effecten van langdurig gebruik bij jongeren.
Het menselijk brein is gelukkig flexibel en kan zich goed aanpassen. Met de juiste aanpak kunnen eventuele luisterproblemen worden verbeterd. Voorlopig lijkt een verstandige balans tussen het gebruik van noise-cancelling technologie en natuurlijk luisteren de beste strategie.
Bron: The Guardian