Living apart together, afgekort tot lat, is al decennia een populaire relatievorm. Toch wordt samenwonen nog altijd als het hoogste goed beschouwd. Nieuw onderzoek wijst uit dat dit onterecht is: latters zijn gelukkiger.
Stellen die elkaar op latere leeftijd ontmoeten en ervoor kiezen niet te gaan samenwonen, ervaren psychische gezondheidsvoordelen die vergelijkbaar zijn met die van samenwonende koppels, maar dan zonder de wrijving, het te intense dagelijkse contact en de zorgverplichtingen die vaak bij deze relaties komen kijken, aldus het onderzoek.
Daarnaast vermijden deze 60-plussers de “juridische verplichtingen en institutionele binding” die het moeilijker maken om uit een ongelukkig huwelijk te stappen, zo stellen de onderzoekers, professor Yang Hu van Lancaster University en dr. Rory Coulter van University College London.
Ouderen latten veel vaker
Het onderzoek weerlegt de aanname dat ouderen de voorkeur geven aan meer conventionele relatievormen zoals het huwelijk en samenwonen. Als 60-plussers een nieuwe relatie aangaan, blijkt latten de populairste optie te zijn: het komt tien keer vaker voor dan trouwen.
Het nieuwe onderzoek maakt gebruik van gegevens uit de UK Household Longitudinal Study en volgde de relaties en psychische gezondheid van 60-plussers tussen 2011 en 2023.
Volgens Hu is latten onder ouderen een duurzame relatievorm. “Bij jongere mensen is latten vaak een tijdelijke oplossing omdat ze geen huis kunnen betalen, maar voor ouderen is het een langdurige regeling”, vertelt hij.
Hoewel het huwelijk iets meer psychische gezondheidsvoordelen oplevert voor 60-plussers, blijkt dat latrelaties minder risico's met zich meebrengen als het onverhoopt misloopt.
Als vrouwen samenwonen nemen ze bovendien meer huishoudelijke en zorgtaken op zich dan mannen, wat de mentale gezondheidsvoordelen van deze relaties voor vrouwen vermindert. In latrelaties genieten zowel oudere vrouwen als mannen vergelijkbare voordelen, aldus het onderzoek, dat binnenkort wordt gepubliceerd in de Journal of Gerontology: Social Sciences.
Unieke balans
Hu benadrukt dat latten geen nieuw fenomeen is, maar dat de aandacht ervoor recentelijk is toegenomen. “We moeten de kracht van deze banden erkennen, want ze zijn erg belangrijk voor het welzijn van mensen”, reageert hij. “Bij oudere latstellen woont 64 procent binnen 30 minuten van elkaar en deze relaties zijn vaak gendergelijkwaardiger.”
Latten biedt een unieke balans tussen intieme verbondenheid en individuele autonomie. Het geeft ouderen de ruimte om bestaande familierelaties te onderhouden, terwijl ze ook een intieme partner kunnen hebben op latere leeftijd.