Tekort aan chemokuren: soms krijgen mensen niet optimale behandeling

vrijdag, 21 maart 2025 om 14:32

In diverse ziekenhuizen dreigt een tekort aan medicijnen die nodig zijn voor chemotherapie. Dit blijkt uit een inventarisatie van het televisieprogramma Stand van Nederland: Wereld op Scherp van Omroep WNL. Door de schaarste krijgen kankerpatiënten soms een minder geschikte behandeling.

Vorig maand werd al bekend dat de kosten van kankerzorg in 2024 vier keer hoger lagen dan twintig jaar geleden. Nu blijkt dat de beschikbaarheid van chemokuren ook onder druk staat.

Steeds vaker leveringsproblemen

Het tv-programma onderzocht de situatie in verschillende ziekenhuizen, waaronder Antoni van Leeuwenhoek (Amsterdam), Isala (Zwolle), het Jeroen Bosch Ziekenhuis (Den Bosch), het Erasmus MC (Rotterdam), het UMCG (Groningen) en het Maastricht UMC. Al deze ziekenhuizen hebben in het afgelopen jaar meerdere keren te maken gehad met tekorten aan chemokuren.

Longarts Anthonie van der Wekken (UMCG) noemt etoposide als een voorbeeld van een middel voor longkanker dat afgelopen zomer nauwelijks beschikbaar was. "We hebben toen moeten kiezen welke patiënten we konden behandelen. Voor andere patiënten moest een nieuw behandelplan worden opgesteld met middelen die minder effectief zijn.” Naast etoposide gaat het onder andere om vincristine en methotrexaat, die essentieel zijn bij behandelingen van onder meer lymfklierkanker, zaadbalkanker en longkanker.

Ziekenhuizen konden de tekorten tot nu toe vaak opvangen door onderling medicijnen te verdelen of alternatieven te zoeken. Toch blijft de kans op nieuwe leveringsproblemen groot. Uit gegevens van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen blijkt dat er eind februari nog een melding was over mogelijke tekorten aan etoposide en methotrexaat. Voor vincristine kwam er begin januari een waarschuwing binnen. De afgelopen jaren zijn dit soort meldingen flink toegenomen: van 180 in 2022 naar 286 in 2024.

Afhankelijkheid van buitenlandse productie

Het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam, onderdeel van het Nederlands Kanker Instituut, ervaart ook steeds vaker dat chemokuren lastig verkrijgbaar zijn. "Het is iets waar we ons zorgen over maken. Klassieke chemotherapie is voor veel kankerpatiënten nog steeds de meest effectieve behandeling. Maar die worden niet meer in Nederland of de Europese Unie gemaakt”, zegt een woordvoerder. "Voor de productie van generieke medicijnen als paracetamol, antibiotica en een deel van de chemokuren zijn we voor 80 procent afhankelijk van grondstoffen en medicijnen uit China en India. We gaan er door die afhankelijkheid vanuit dat er vaker tekorten zullen ontstaan en dat het niet zomaar is opgelost.”

Bron: Metro