Zelfdiscipline klinkt saai, maar je wordt er echt gelukkiger van

Een streng dieet, een strak budget of jezelf naar de sportschool slepen: aan zelfdiscipline is weinig lol te beleven. Maar volgens Nederlandse onderzoekers hoeft dat helemaal niet zo te zijn.

Zelfbeheersing. Alleen al het woord klinkt als afzien. Geen chocola, geen wijn, geen luie bankavonden. In plaats daarvan: wortels knagen, vroeg opstaan en hopen dat je ooit – heel misschien – gelukkiger wordt. Maar wat als we het compleet verkeerd zien?

Twee Nederlandse onderzoeksteams laten zien: zelfbeheersing kan wél leuk zijn. En sterker nog: mensen met veel zelfbeheersing zijn op de lange termijn vaak gelukkiger dan wie zich voortdurend laat gaan.

Kleine traktaties helpen

Psycholoog Daniela Becker en collega’s stellen dat superstreng zijn voor jezelf niet werkt. Neem afvallen. De klassieke aanpak: chocola volledig verbannen uit je leven tot de kilo’s weg zijn. Maar volgens Becker is dat een recept voor ellende én opgeven. Vroeg of laat vraag je je af waarom je dit in hemelsnaam doet.

Haar alternatief: ‘mindful indulgence’, oftewel: jezelf af en toe bewust iets lekkers gunnen. Een blokje chocola ná je sportsessie, waar je met aandacht van geniet. Niet gedachteloos snaaien uit stress, maar even stilstaan bij wat je jezelf gunt. Zo’n geplande traktatie maakt het makkelijker om door te zetten én geeft je er nog plezier bij ook.

Ook belangrijk: hoe je over dingen denkt. Noem eten ‘gezond’ en mensen hebben er minder trek in dan wanneer je het ‘lekker’ noemt – zelfs als het precies hetzelfde is. Dus: kies eten dat én gezond is én goed smaakt, en doe een sport die je écht leuk vindt. Dan houd je het langer vol.

Zelfbeheersing maakt je gelukkiger

Psycholoog Denise de Ridder bekijkt het vanuit een andere hoek. Zij zegt: we denken bij zelfdiscipline vaak aan lijden nu, om later pas gelukkig te zijn. Maar dat beeld klopt niet. Mensen die kunnen uitstellen en niet altijd aan elke impuls toegeven, zijn over het algemeen vaker tevreden met hun leven.

We weten allemaal hoe het voelt als je toegeeft aan verleiding – en daar later spijt van krijgt. Dat frietje dat toch niet lekker smaakte. Dat late avondje waardoor je brak je dag begint. Wie zichzelf af en toe 'nee' verkoopt, blijkt later juist gelukkiger, omdat je minder spijt hebt.

Het gaat dus niet om jezelf alles ontzeggen. Het draait om balans. Om het kiezen van plezier op het juiste moment, met het oog op een groter doel.

Geluk zit niet in het eindpunt, maar in de weg ernaartoe

En dan nog dit: je hoeft je doelen niet eens te halen om gelukkig te zijn. De Ridder stelt dat juist het werken aan een doel het meeste voldoening geeft. De weg naar een diploma, een boek, een marathon – dát zijn de momenten die tellen. De mijlpaal zelf voelt vaak een beetje... tja, gewoon.

Zelfbeheersing is dus geen constante strijd tussen nu en later. Het is een manier om grip te krijgen op hoe je plezier beleeft. Door bewust te kiezen wanneer je jezelf iets gunt en waarom, ervaar je uiteindelijk meer geluk dan wanneer je je overal aan overgeeft.

Dus nee, zelfdiscipline is niet je grootste vijand. Misschien is het juist je geheime wapen voor een leuker leven.

Bron: Psychology Today

Lees ook

2 Feiten die je moet accepteren voor een gelukkig huwelijk volgens een psycholoog

Psycholoog legt Fransen uit: waarom Nederlandse kinderen de gelukkigste van de wereld zijn

Verpesten negatieve gedachten je leven? 3 technieken van een psycholoog om ze te stoppen