Lesbische moeders en patriotraketten: Zijn Turken en Nederlanders nog wel goede vrienden?

  De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan zal op 21 maart Nederland bezoeken. Het is de eerste keer, dat hij Nederland aandoet sinds hij tien jaar geleden minister-president van Turkije werd. Veel is er niet bekend van het programma, maar in Turkije wordt wel verwacht dat hij de ‘kwestie-Yunus’ aan de orde zal stellen. Yunus is een Turks-Nederlandse jongen, die als baby bij zijn Turkse moeder is weggehaald, omdat ze volgens jeugdzorg het kind verwaarloosde. De jongen is negen jaar geleden geplaatst bij een lesbisch ouderpaar. De biologische moeder probeert nu via de Turkse media haar kind terug te krijgen. Zij vindt het als moslim niet kunnen dat haar kind door een lesbisch paar wordt opgevoed. Ze noemt het ‘in strijd met haar normen en waarden’. In de mediacampagne doet ze een beroep op premier Erdogan tussen beiden te komen.     Het staat natuurlijk buiten kijf, dat jeugdzorg het volste recht heeft in Nederland te doen wat het goed acht. Ze zegt rekening te houden met religie, maar er zijn simpelweg niet voldoende islamitische pleegouders. Een in Nederland geboren kind, ook van Turkse ouders, kan rekenen op zorg volgens Nederlandse normen en waarden. En die zijn – godzijdank – ruimdenkend. De kwestie zal niettemin weer koren op de molen zijn van alle tegenstanders van een Turks lidmaatschap van de Europese Unie. De PVV heeft de zaak dan ook in de Tweede Kamer aangezwengeld. En dat juist op een moment, dat er weer beweging leek te komen in die onderhandelingen over toetreding. Zowel de Franse president François Hollande als de Duitse bondskanselier Angela Merkel hebben op hervatting aangedrongen. Door toedoen van Hollandes voorganger Nicolas Sarkozy liggen die gesprekken al sinds 2010 stil. Veel was er sowieso nog niet bereikt: van de 35 te bespreken ‘hoofdstukken’ met EU-regels was er slechts één afgerond, het politiek onomstreden ‘wetenschap en onderzoek’.   Twee recente ontwikkelingen lijken de lucht tussen Turkije en de EU wat op te klaren. De ook door Nederland gesteunde inzet van Patriot-raketten aan de Turks-Syrische grens onderstreept de strategische verbondenheid van Turkije en de EU in de regio. De verkiezing van de gematigde Nicos Anastasiades tot president van het Griekse deel van Cyprus lijkt de kans op een onderhandelde oplossing met Turkije over deze nog altijd voortslepende splijtzwam te vergroten. Het is zeker niet zo, dat Merkel en Hollande met hun oproep tot hervatting van de gesprekken zich uitspreken voor toetreding van Turkije tot de Europese Unie. Sterker nog: Merkel heeft duidelijk aangegeven, dat zij voor Turkije hooguit een ‘geprivilegieerd partnerschap’ ziet. Geen lidmaatschap dus. Maar praten kan geen kwaad, is haar redenering. Al was het maar vanwege het feit, dat er binnen de grenzen van de EU meer dan vijf miljoen Turken wonen, waarvan het leeuwendeel in Duitsland. Nederland telt zo’n half miljoen Turken. En natuurlijk zijn er de politieke en economische argumenten. Met 80 miljoen inwoners is Turkije een zeer aantrekkelijke uitbreiding van de interne markt. Ook in de energievoorziening wordt Turkije een steeds belangrijkere draaischijf. Als bruggenhoofd naar het midden-oosten en verder is het land van cruciale betekenis.   De Turken weten dit ook allemaal en worden het getalm van de EU meer en meer beu. Uitgenodigd door de Russische president Poetin flirtte premier Erdogan onlangs openlijk met toetreding tot de zogeheten ‘Shanghai-groep’, waarin behalve Rusland China en een aantal Centraal-Aziatische landen samenwerken. En dat is toch de keuze waar de EU voorstaat: Turkije heeft nog een heel, heel lange weg te gaan wil het lidmaatschap ooit overwogen worden. Er is nog teveel mis als het gaat om mensenrechten, corruptie, rol van het leger, noem maar op. Maar nu de rug toekeren is toch de kop in het zand steken. En daar zijn Yunus, zijn pleegouders en zijn biologische moeder ook niet mee gediend.        

Paul Sneijder is oud-journalist en nu consultant in Brussel