Pas op voor de aasgieren

Wat hebben Argentinië, Griekenland en een voormalige Almelose huisarts met elkaar gemeen? Afgewaardeerd schuldpapier. Vandaag beslissen de ministers van Financiën van de eurozone waarschijnlijk over de uitbetaling van noodsteun aan Griekenland. Dat wordt tijd, want Griekenland is bankroet en vooruitzichten op herstel zijn er niet. Achter de schermen woedt een felle strijd over afwaardering van de Grieks schulden. In Nederland heeft Coen Teulings, de directeur van het Centraal Planbureau, zich daar dit weekeind voor uitgesproken. Zonder schuldsanering redt Griekenland het nooit, zei hij in het tv-programma Buitenhof. Geen wonder dat Teulings (PvdA) geen minister van Financiën in het kabinet Rutte II mocht worden. Maar pas op bij schuldsanering, want dan liggen de aasgieren op de loer. De aasgieren – dat zijn hedgefondsen en speculanten die zich toeleggen op het kopen van afgewaardeerd schuldpapier en vervolgens uitbetaling van het volledige bedrag afdwingen. De grootste speculant in de Nederlandse financiële geschiedenis is een voormalige huisarts uit Almelo. Louis Reijtenbagh heeft er zijn specialiteit van gemaakt om waardeloos schuldpapier van (bijna-)failliete bedrijven op te kopen en vervolgens bij de curatoren een claim op de boedel in te dienen voor het volle pond. Deze maand heeft hij na een jarenlange juridische strijd uitzicht gekregen op een winst van maximaal 858 miljoen Australische dollar, een slordige 700 miljoen euro. Het betreft de grootste claimzaak in Australië en een van de grootste ter wereld, met als inzet de boedel van de Bell Group NV, onderdeel van het eens almachtige conglomeraat van de flamboyante Australische tycoon Alan Bond. Als de laatste juridische hordes genomen zijn kan Reijtenbagh een recordbedrag uit Australië op zijn bankrekeningen in belastingparadijzen bijschrijven. Dan kan hij ook zijn financiële zorgen van 2009, toen hij gedwongen was zijn schilderijencollectie te verkopen en belastingaanslagen van tientallen miljoenen kreeg opgelegd in België en Luxemburg, definitief achter zich laten. Reijtenbagh is een eenmansaasgier. Hij doet als privéspeculant met schuldpapier van omgevallen bedrijven wat de Amerikaanse hedgfonden Elliott Associates en Aurelius Capital met schuldpapier van de Argentijnse overheid hebben gedaan. Toen Argentinië in december 2001 bankroet ging – en een streep haalde door een schuld van 92 miljard dollar – kochten enkele hedgefondsen waardeloos Argentijnse schuldpapier op. Vervolgens gingen ze naar een Amerikaanse rechtbank en vorige week bepaalde de rechters in New York dat de speculanten recht hebben op volledige uitbetaling op het Argentijnse schuldpapier dat ze bezitten. Twee maanden geleden had Elliott Associates, eigendom van miljardair Paul Singer, beslag laten leggen op het opleidingsschip van de Argentijnse marine, de driemaster Libertad. Het schip ligt nog steeds aan de ketting in Ghana. Argentinië is woest, politici spraken schande van het financiële kolonialisme, de Argentijnse president Cristina Fernández wil de strijd aanbinden met de aasgieren van de hedgefondsen. Louis Reijtenbagh, Paul Singer van Elliott Associates en Mark Brodsky (voormalige partner van Singer bij Elliott) van Aurelius Capital zien hun geduld en de inspanningen van hun advocaten beloond worden door de recente gerechtelijke uitspraken in West-Australië en New York. Ze hebben uitzicht op megaklappers door hun scrupuleloze speculaties. Het is een waarschuwing voor Griekenland: een land kan zijn schulden wel afwaarderen, maar er zijn altijd aasgieren die eindeloos in de lucht hangen om toe te slaan.