Referendum maskeert de echte vragen over Europa

Ik ben tegen een referendum over Nederland en de Europese Unie, omdat ik bij god niet weet welke vraag je aan de Nederlander zou moeten voorleggen. De initiatiefnemers voor een burgerforum ‘om een referendum af te dwingen’, zoals zaterdag in de NRC gelanceerd, hebben een aantal vragen op een rijtje gezet. Een paar voorbeelden: Nee, natuurlijk niet. Maar is dat dan aan de orde? Was het niet juist de bedoeling om nationale parlementen meer zeggenschap te geven over Europese zaken? Oei, is dit een vraag of de door de initiatiefnemers gezochte uitkomst? Een retorische vraag dus. De EU als handelsorganisatie. Maar gaat die EU dan ook in de wereldhandelsorganisatie WTO met één stem spreken en is er dan geen politieke coördinatie nodig? En houden we dan wel de binnengrenzen open en hoe regelen we dan de buitengrenzen? Zijn dat ook geen politieke keuzes? Blijft de euro bestaan? En geven we de financiële markten dan de vrije hand? Waarschijnlijk bedoelen de initiatiefnemers – nagenoeg allemaal doorgeleerde heren – simpel deze vraag aan het Nederlandse publiek voor te leggen: Maar wat doe je dan met het antwoord. Stel dat een meerderheid ‘ja’ zeg: stap je dan uit de euro, maak je je los van de interne markt? Schrap je het Europees arrestatiebevel en zet je weer slagbomen bij de grens? Ga je in je eentje een strenger of slapper milieubeleid voeren alsof je alleen op de wereld bent? En wat doe je met een ‘nee’? Is dat een vrijbrief om dat vermaledijde federale Europa op te tuigen? Komt er dan een Europese regering, die alleen door het Europees parlement wordt gecontroleerd? Leveren we Den Haag uit aan Brussel? De burger mag dan gesproken hebben, het is echter weer aan de politiek om er een draai aan te geven. En dat zal zonder twijfel zijn eigen draai zijn. De Europese Unie is naar mijn smaak niet een vraag, die je met ja of nee kunt beantwoorden. Het is geen zwart-wit verhaal. Het is een politiek proces, waarin politieke keuzes worden gemaakt. Over inhoud en koers. Het grote manco daarbij is uiteraard de gebrekkige betrokkenheid van de burger. Die trein dendert door en niemand vraagt me wat, is zijn gevoel. Dat is veruit de grootste uitdaging, waar de Europese Unie tegen aan hikt. En dat probleem los je niet op met een referendum niet op. Volgend jaar zijn er weer Europese verkiezingen. De ideale gelegenheid om met de kiezer in debat te gaan over inhoud en koers van de Europese politiek. Daar kan de politiek laten zien dat ze de zorgen van de burger serieus neemt door met een helder programma te komen dat gedragen wordt door politici die er toe doen. Want politieke partijen laten het ook in Europa afweten door hun beste paarden op stal te houden. Kortom, laten we niet aan de zijlijn staan bij dat debat over de toekomst van Europa, maar ervoor kiezen een spelbepaler te zijn in het hart van het speelveld. En misschien is er in plaats van een meer nood aan een . Idee?