Valium: "Chlorix van de geneeskunde: Je poetst er alles mee weg"

Een 70-jarige vrouw moet 96 dagen de cel in vanwege het vervalsen van recepten. Van 2007 tot en met 2009 heeft zij zo meerdere keren temazepam verkregen. Het Haagse Gerechtshof verwierp vorige week haar beroep. Ze had met name in Den Haag en omstreken op een blanco receptpapiertje recepten voor zichzelf 30 temazepammetjes voorgeschreven. Onder het recept zette ze de vervalste handtekening van de arts. Als ik zo´n bericht zie, raak ik in de war. Temazepam, het boegbeeld van een generatie geneesmiddelen waarvan we ons nu met het inzicht van vandaag afvragen hoe het ooit zo ver heeft kunnen komen dat deze benzodiazepinen door tien procent van de bevolking werden geslikt. Eind jaren 60 van de vorige eeuw werden ze geïntroduceerd en in die tijd was diazepam - bekend onder de merknaam Valium – zo beroemd dat het zelfs in een nummer van de Rolling Stones werd bezongen: Mothers´ little helper. Het pilletje dat haar kalm maakte zodat ze weer vrede had met haar leven. De benzo´s hielpen overal tegen, van het huisvrouwsyndroom tot de flatneurose. Mijn medische vakblad stond vol advertenties voor benzo´s. Het wertkte tegem ´functionele klachten´. De patiënt had wel iets, maar de dokter kan niets vinden. ´Functionele darmklachten?´ En dan volgde de naam van het middel dat moest worden voorgeschreven. ´Functionele hartklachten?` En de zelfde behandeling werd geadviseerd. Het was de Chlorix van de geneeskunde: je poetst er alles mee weg. Ze werden ook als slaapmiddelen gebruikt en ze kwamen met name terecht bij vrouwen en dan weer vooral bij vrouwen tussen 45 en 55. Een middel tegen de overgang dus? Nee, iets voor artsen die geen raad meer wisten met bepaalde patiënten. Jammer dat ze verslavend bleken te zijn, maar het duurde een tijdje voor dat begrepen werd. Uiteindelijk belandden de benzo´s in categorie 2 van de lijst met verslavende middelen van de WHO. Steeds meer mensen bleken er niet mee te kunnen stoppen. Ze kregen onttrekkingsverschijnselen. Dat was vooral het geval bij de kortwerkende benzodiazepinen – zoals temazepam -, want die geven snel effect, maar blijven ook korter in het bloed en dan komt de behoefte op naar het middel. Ondanks een ontmoedigingsbeleid om het gebruik van benzo´s terug te dringen bleef het aantal gebruikers constant hoog, met name onder ouderen en vrouwen. Totdat in een van de rondes bezuinigingen door de overheid de vergoeding voor deze middelen begin 2010 stopte en mensen het zelf maar moesten betalen. Ze hadden immers zo weinig nut, hebben al snel niet meer het gewenste effect en waren dus verslavend. Pas toen daalde het aantal gebruikers, hoewel een harde kern ze trouw bleef. Desnoods maar zelf betalen. Sommige deskundigen vroegen zich hardop af of de mensen aan wie voorheen de benzo´s werden voorgeschreven nu met een receptje voor een antidepressivum haar huis gestuurd werden. Zelf vind ik die benzo´s en de frequentie waarmee ze werden voorgeschreven altijd de medische blunder van de vorige eeuw. Goed, je mag geen recept vervalsen, maar ik zou graag gezien hebben dat de artsen van die mevrouw 97 dagen de cel in gingen.