Vlaanderen kijkt naar Nederland

Met argusogen kijken de Vlaamse politieke partijen naar de verkiezingen in Nederland. Ook België trekt in oktober opnieuw naar de stembus. Het gaat weliswaar om gemeenteraadsverkiezingen, maar uiteraard wordt – na het wereldrecord regering-formeren – de strijd ook op landelijk niveau gevoerd. En dan moeten de Vlaamse partijen, die nu aan de regering-Di Rupo deelnemen, vaststellen dat hun ‘politieke moed’ niet door de kiezer wordt beloond. Di Rupo steunt aan Vlaamse en Franstalige zijde op de drie ‘traditionele’ partijen, christen-democraten, liberalen en socialisten. Na 541 dagen formeren sloten die partijen een politiek compromis, dat na decennia van gesoebat een eind maakte aan het taalgevoelige hoofdpijn-dossier ‘Brussel-Halle-Volvoorde’. Bij dat compromis bleven de Vlaamse nationalisten van Bart de Wever buiten schot. Volgens die NVA was het BHV-compromis een ‘verkwanseling van de Vlaamse zaak’. België – maar ook Vlaanderen – haalde opgelucht adem toen BHV van de politieke agenda verdween. Maar die opluchting vertaalt zich allerminst politiek. Volgens een laatste peiling (ja ook in België!) zou Bart de Wever en zijn NVA kunnen rekenen op een monsterscore bijna 37 procent. Bijna 10 procent meer dan bij de laatste parlementaire verkiezingen van juni 2010. Aan Vlaamse zijde is de NVA dan in zijn eentje bijna even groot als de drie ‘traditionelen’ samen. Afslanken Het succes van de NVA is nog steeds het succes van Bart de Wever. In acht maanden tijd wist de eetlustige Bart de Wever af te slanken van 142 naar 84 kilo. Maar het verlies aan lichaamsgewicht heeft niets aan zijn politieke gewicht veranderd. Sterker nog, zoals de kaarten nu liggen zal hij ‘voor de volle pond’ zijn stempel op de Vlaamse politiek drukken. Ten eerste: het lijkt onvermijdelijk dat Bart de Wever straks de nieuwe burgemeester van Vlaanderens economische en politieke centrum Antwerpen wordt. In België is het heel gewoon dat een politicus meerdere politieke functies bekleedt. De Wever neemt het daarom in de Scheldestad op tegen de zittende burgemeester Patrick Janssens. Janssens is een populaire sociaal-democraat, maar tegen de Vlaamse lieveling De Wever zijn zij kansen allerbelabberst. Ten tweede: mocht het bij de komende verkiezingen tot die klinkende uitslag voor de NVA komen, eist De Wever, dat de ‘staatshervorming’ weer op de politieke tafel komt. Anders gezegd, een verdere opsplitsing van België is dan aan snee. Dat dreigement heeft er in ieder geval toe geleid, dat de drie Vlaamse partijen in de nationale regering van premier Elio Di Rupo elkaar liever vinden dan ooit. Een regeringscrisis is taboe; niemand heeft zin bij nieuwe federale verkiezingen op het vlijmscherpe mes van Bart de Wever te vallen. Blinde-mannetje Maar het is een beetje blinde-mannetje-spelen van de ‘traditionele drie’. De NVA zit wel in de Vlaamse regering en de gemeenteraadsverkiezingen zullen er zonder twijfel toe leiden, dat de NVA riant zal plaatsnemen op het plaatselijke pluche. En als gevolg van die record-formatie staan nationale verkiezingen in principe al voor 2014 op de agenda. De christen-democraten, liberalen en sociaal-democraten in Vlaanderen volgen daarom met meer dan gewone belangstelling de stembusstrijd in Nederland. Ook zij weten dat het politieke succes van de NVA, het succes is van de welbespraakte, standvastige en bij tijd en wijlen komieke partijleider Bart de Wever is. Ook zij weten dat het tij niet te keren is met nieuwe partijprogramma’s of verkiezingsbeloftes: ze moeten op zoek naar hun eigen Diederik Samsom. Vooralsnog heeft die zich nog niet aangediend. In Antwerpen is de populaire Patrick Janssens voor de socialisten hun sterkste troef, maar ook hij is geen partij voor Bart de Wever. In Brussel moeten ze het doen met Freddy Thielemans die beter thuis is in de plaatselijke horeca dan in de gemeenteraadszaal. Niet ondenkbaar is, dat straks over anderhalf jaar bij landelijke verkiezingen Guy Verhofstadt in het Europees Parlement van stal wordt gehaald. In de Vlaamse pers daarom veel aandacht voor Nederland. In de kwaliteitskrant De Standaard gaat dat onder het motto: Nederland, Fietsland of Gidsland? De ‘traditionele’ partijen hopen erop dat Nederland hen de weg wijst naar hernieuwd politiek succes. Maar de kans dat het uiteindelijk op fietsen uitdraait is levensgroot. En op dat punt hoeven we de Vlamingen toch niets te leren.