Een studie gepubliceerd in in vakblad Veterinary Science werpt licht op een eeuwenoud raadsel: waarom eten reuzenpanda's, ondanks hun carnivore spijsverteringsstelsel, vrijwel uitsluitend bamboe?
Chinese wetenschappers ontdekten dat micro-RNA's (kleine genetische stukjes) uit bamboe daadwerkelijk in het bloed van panda's terechtkomen. Deze moleculen beïnvloeden vervolgens de genexpressie in de dieren.
Het onderzoeksteam analyseerde bloedmonsters van verschillende panda's (jonge vrouwtjes, volwassen vrouwtjes en mannetjes) en vergeleek deze met RNA-monsters uit bamboe. Ze identificeerden maar liefst 57 bamboe-afkomstige micro-RNA's in het bloed van de dieren.
Deze plantaardige moleculen blijken rechtstreeks in te grijpen op hersencircuits die smaak, geur en beloningssystemen regelen. Met name het dopaminesysteem wordt beïnvloed; juist dat systeem speelt een cruciale rol bij voedselvoorkeuren.
De onderzoekers stellen dat deze micro-RNA's de dopaminehuishouding van panda's vertragen. Dit zorgt ervoor dat bamboe eten extra belonend aanvoelt voor de dieren, waardoor ze steeds weer naar deze voedingsbron terugkeren. De onderzoekers ontdekten ook dat sommige micro-RNA's de bitterheidsreceptoren van panda's gevoeliger maken, wat helpt om potentieel giftige planten te herkennen en veilige bamboevarianten te selecteren.
Andere plantaardige micro-RNA's beïnvloeden genexpressie rond energiemetabolisme. Dit verklaart mogelijk hoe panda's, ondanks hun carnivore spijsverteringsstelsel, toch voldoende voedingsstoffen uit bamboe halen.
Deze ontdekking heeft bredere implicaties voor natuurbehoud. Bepaalde bamboevariëteiten bevatten mogelijk specifieke micro-RNA's die essentieel zijn voor de gezondheid en voortplanting van panda's. Dat kan helpen om de dieren in gevangenschap gezond te houden.
Het onderzoeksteam pleit voor vervolgstudies die in kaart brengen welke bamboevariëteiten de gunstigste moleculaire samenstelling hebben voor pandahabitats.
Dit verklaart misschien ook waarom pogingen om panda's weer vleesetend te maken nooit succesvol waren. Hun lichaam is letterlijk 'geprogrammeerd' door de moleculen uit hun bamboedieet.
Bron: Frontiers