De lucht wordt steeds schoner door onze inspanningen om de opwarming van de Aarde tegen te gaan. Maar dat brengt per ongeluk ook een groot nadeel met zich mee: daardoor zijn er minder wolken, die zonlicht tegenhouden, waardoor de opwarming juist sneller gaat.
Klimaatonderzoeker Leon Simons
legt uit aan RTL Nieuws: "De luchtvervuiling is sterk teruggedrongen, met name in Europa en Amerika. De lucht is veel schoner. Dat is mooi, maar een onbedoeld neveneffect daarvan is dat het minder bewolkt is."
Hoe dat zit? Waterdamp moet zich ergens aan hechten in de lucht om wolken te kunnen vormen. Dat kan van alles zijn: woestijnzand, maar ook stikstof, zwavel of fijnstof. "Als er geen vaste deeltjes in de lucht zouden hangen, zouden er ook geen wolken zijn", zegt Pier Siebesma van de TU Delft.
Minder mistDat er minder wolken zijn, merk je bijvoorbeeld ook aan de hoeveelheid mist in Nederland. "Veertig jaar geleden had je veel vaker mist dan tegenwoordig. Dat we van kolen op gas zijn overgestapt, en dat we zwavelfilters op de energiecentrales hebben gezet, heeft veel veranderd."
Vooral het tegengaan van de uitstoot van zwavel heeft flink geholpen. Simons: "Zwavel werd in grote mate de atmosfeer in geblazen door de verbranding van fossiele brandstof. In ruwe olie zit 7 tot 10 procent zwavel. In kolen zit ook veel zwavel. Vanaf de jaren 80 zijn we begonnen dat zwavel uit de schoorstenen van de industrie en uitlaten van voertuigen te filteren. Dat heeft bijvoorbeeld het probleem van de zure regen opgelost."
Hoogleraar Siebesma vervolgt: "Als we kijken naar Nederland, dan zien we dat er nu 10 procent méér zonlicht ons oppervlak bereikt dan in de jaren 80. Dat is een significant verschil."
Oceaanwater vernevelenEigenlijk werd de opwarming vroeger gemaskeerd, aldus Siebesma. "Door die vervuiling viel er minder zonlicht op de aarde. Door het broeikaseffect warmde de aarde op, maar die opwarming werd deels afgeremd, en verhuld, door de luchtvervuiling. Nu hebben we dus in feite een dubbele portie opwarming: enerzijds de normale opwarming door klimaatverandering en de uitstoot van broeikasgassen, en daarbovenop het extra zonlicht."
Met geo-engineering zouden we het probleem op een schone manier kunnen oplossen. "Je kunt, bijvoorbeeld door een vloot varende zee-drones, oceaanwater vernevelen. De zoutdeeltjes die overblijven komen dan in de atmosfeer terecht waardoor er in de wolken meer maar kleinere waterdruppels worden gevormd. Daardoor worden wolken witter en reflecteren ze meer zonlicht. Maar dan ben je aan het sleutelen aan het klimaat. Dat is een oplossing waar je het liefst geen gebruik van zou willen maken."