Gaat het Nederlandse zonnepark aan zijn eigen succes ten onder?

Zo vaak schijnt de zon niet in ons land, als je het vergelijkt met een land als Frankrijk. Maar toch produceren we bijna evenveel zonnestroom als onze brie en stokbroodetende zuiderburen, die met vier keer zoveel mensen zijn en in een dertien keer zo groot land wonen. Helaas hebben al die zonnepanelen op onze daken ook een keerzijde.

In vier jaar tijd zijn we onder invloed van royale subsidies van 5,4 miljard kWh naar een zonne-energieproductie van 17,7 miljard kWh gegaan, nergens in Europa is het opgestelde vermogen per hoofd van de bevolking hoger. Toch zijn energiekenners kritisch. Ze waarschuwen voor ongecontroleerde groei en hoge kosten.

Het surplus aan energie kan niet worden opgeslagen. Hierdoor worden grote zonneparken, windmolens en andere installaties stopgezet, of de overvloedige stroom gaat naar Duitsland. “Op zonnige dagen verdrijft de zon tussen 11.00 uur en 14.00 uur alle fossiele stroom (kolen, gas) van de markt”, legt energieconsulent Michiel Mensink uit aan De Telegraaf. “Het aanbod is dan zelfs groter dan de vraag.”

Negatieve stroomprijzenDit leidt steeds vaker tot overproductie en negatieve stroomprijzen. De belastingbetaler en eigenaren van zon- en windparken moeten dan betalen voor de export van stroom. Mensink voorspelt dat dit steeds vaker zal gaan gebeuren. “Een zonnepaneel werkt in Nederland 800 tot 900 uur per jaar op vol vermogen, in zonnige landen is dat twee keer zoveel. Maar dit jaar hebben we naar verwachting 280 uur met een negatieve stroomprijs. Dat betekent dat veel panelen op de zonnigste momenten niet aanstaan. Op die manier neemt het nut van nog meer zonnepanelen snel af. Want hoe meer panelen, hoe vaker een negatieve stroomprijs en hoe minder klimaatwinst.”

Wat te doen?Er zijn volgens energieanalist Sanne de Boer extra maatregelen nodig, zoals investeringen in batterijparken en waterstofopslag. “Bovendien zullen particulieren die zelf zonnestroom produceren eraan moeten wennen om juist op de momenten dat de zon schijnt de meeste elektriciteit te verbruiken.”

Batterij- en opslagexpert Friso Sikkema heeft hier een hard hoofd in. “Je kunt elektriciteit onmogelijk opslaan in de hoeveelheden die wij nodig hebben. De grootste batterij in de wereld bevat genoeg energie voor 100.000 huishoudens. En die is al na zes uur leeg. Bovendien kost de productie van de batterij veel fossiele energie en kostbare metalen.”

Accu zo groot als voetbalstadion“Een batterij die de driedaagse stroombehoefte van heel Nederland kan opslaan, zou vijf miljoen ton wegen”, rekende Sikkema uit. “Geen idee waar dat op lijkt, maar dat is een installatie die groter is dan de Rotterdamse Kuip. Ook opslag in waterstof schiet heel erg tekort. Het is met het klimaatbeleid net als met het communisme vroeger: er wordt ons steeds een stralende toekomst beloofd, maar die breekt nooit aan.”