Weg met het 'netheidscomplex': Zo maak je wél een prachtige, natuurvriendelijke tuin

Het gras netjes gemaaid en de heg strak gesnoeid... Zo zien we het graag in Nederland. Maar wist je dat je de natuur hier helemaal geen plezier mee doet? Ecologisch hovenier Maartje de Rooij pakt het anders aan. Ze deelt een aantal tips voor het creëren van een mooie, natuurvriendelijke tuin.

De Rooij moet niks hebben van een te nette tuin, ze spreekt zelfs over een 'netheidscomplex' bij veel tuineigenaren. “Ze willen de natuur in hun tuin controleren. Het moet een perfect plaatje worden”, legt ze uit aan Metro. Dit was in een vroegere periode ook de trend. “Jaren geleden maakten bekende ontwerpers gebruik van grote grijze tegels en minimalistische beplanting. Tegenwoordig weten we beter, we zijn wijzer geworden wat betreft tuinen.”

Nederland is een compact land met veel bebouwing. Het is daarom extra belangrijk om veel groen in de tuin te laten floreren. “Als elke tuin een klein, groen, natuurlijk paradijs wordt, creëer je in Nederland een nieuw groot natuurgebied”, zegt De Rooij. Ze merkt dat steeds meer mensen zich hiervan bewust worden. Bijkomend voordeel is dat wie de natuur de ruimte geeft, minder werk heeft aan het onderhoud. Zo heb je meer de tijd om van het mooie weer te genieten.

Gemeentes, provincies en natuurorganisaties hebben de meimaand wederom omgedoopt tot Maai Mei Niet. Bioloog Mátyás Bittenbinder vertelt waarom dat zo belangrijk is. “Voor de vliegende en bestuivende insecten is het erg belangrijk. Want in een gazon zit altijd meer dan één soort plant. Het is niet zo dat een gazon alleen bestaat uit gras, wat sommige mensen toch lijken te denken.”

Hoe transformeer je een tuin tot een natuurlijke oase? “Je kunt allerlei soorten planten laten groeien. Het is nu bijvoorbeeld hip om inheemse planten te nemen en daarmee je tuin te laten verwilderen. Dit zijn planten die van nature in Nederland groeien. Er groeit een hoop moois in ons land. En die zijn heel goed voor de inheemse insecten, qua voeding”, maakt Bittenbinder duidelijk.

Toch zul je nog wel íets moeten doen aan onderhoud, anders kun je op den duur niet meer door je eigen tuin lopen. De Rooij adviseert om hagen maximaal twee keer per jaar te snoeien. Dat moet je echter wel op het goede moment doen. “Het is belangrijk om rekening te houden met vogels die broeden. En met bloemen en bessen. Wanneer je het niet op het juiste moment doet, of niet op de juiste manier, kunnen er veel waardevolle elementen verloren gaan.” Een Zeeuwse haag heeft een functie voor onder meer vogels. Het biedt veiligheid, voedsel en broedgelegenheid. Dus zo’n haag behandel je anders dan bijvoorbeeld de voor dieren minder waardevolle conifeer.

“Een verwilderde tuin, waar het ecobalans op orde is, onderhoudt zich als het ware vanzelf. In een bos staat ook niemand met een stofzuiger de boel schoon te maken, het leven in het bos zorgt daarvoor. Mensen moeten af van dat netheidscomplex en laat de natuur ook in de tuin een beetje zijn gang gaan”, zegt De Rooij.

Het weghalen van bladeren is bijvoorbeeld lang niet altijd nodig. “Laat het liggen onder de haag. Door de tuin zichzelf te laten ontwikkelen, ontstaat er iets moois”, aldus De Rooij. Bittenbinder gaat verder: “Vooral in de winter is het belangrijk om alles te laten liggen. Zo wordt er een voedingslaag aangelegd. Dat zorgt ervoor dat alles uiteindelijk beter groeit. En aan de andere kant kunnen dieren zoals egels allemaal eten vinden tussen dat bladafval.”