Hoe Techmiljardairs Stilletjes de Wereldorde Hervormen

De machtigste mensen ter wereld zijn tegenwoordig zelden politici. In plaats daarvan zijn het techmiljardairs – ondernemers die ooit begonnen in garages of studentenkamers, maar inmiddels een ongekende invloed uitoefenen op alles van politiek tot ruimtevaart en zelfs ons dagelijks gedrag online. Zonder verkiezingen te winnen of wetten op te stellen, herschrijven ze in stilte de wereldorde.

Wat deze nieuwe elite typeert, is de afwezigheid van transparantie. Er zijn geen parlementaire commissies, geen stemrondes. Veel van wat zij besluiten, gebeurt in de luwte. Hun macht is niet gebaseerd op democratische processen, maar op toegang tot data, infrastructuur en innovatie.

Tegelijkertijd zijn deze miljardairs vaak pleitbezorgers van een libertair gedachtegoed waarin de rol van de overheid geminimaliseerd wordt. Hierdoor ontstaan alternatieve systemen – van cryptocurrencies tot private onderwijsinitiatieven – die buiten nationale kaders opereren.

Een treffend voorbeeld is de groei van virtuele economieën en anonieme digitale netwerken. Dit sluit ook aan bij het fenomeen van een casino zonder Cruks. Net als bij alternatieve financiële systemen willen gebruikers hier controle houden over hun identiteit en vrijheid ervaren buiten overheidsregulatie. Dit sluit naadloos aan bij het gedachtegoed van veel techmiljardairs: decentralisatie, autonomie en directe toegang, zonder tussenkomst van traditionele instanties.

Neem Elon Musk. Wat begon als een missie om elektrisch rijden populair te maken, is uitgegroeid tot een imperium dat communicatienetwerken (Starlink), ruimtevaart (SpaceX) én publieke meningsvorming (X) omvat. Zijn satellietnetwerk heeft in conflictgebieden zelfs meer invloed dan nationale infrastructuur. In Oekraïne bijvoorbeeld werd Starlink cruciaal voor communicatie tijdens het conflict.

Of denk aan Jeff Bezos. Naast zijn rol als oprichter van Amazon heeft hij via Blue Origin ambities in de ruimtevaart en bezit hij de invloedrijke krant The Washington Post. Het medialandschap, logistieke ketens en zelfs stedenbouw worden deels beïnvloed door de keuzes van één man.

De ambities reiken verder dan de aarde. Musk wil een basis op Mars bouwen. Bezos droomt van drijvende steden in de ruimte. Waar naties vroeger de ruimte wedijverden, zijn het nu bedrijven – en de mannen erachter – die bepalen wie er toegang krijgt tot de sterren.

Deze ruimte ambities zijn niet louter romantisch of visionair. Ze gaan gepaard met strategische belangen: grondstoffen, communicatie macht en militaire toepassingen. Wie satellieten beheert, beheerst immers de informatie. En wie informatie beheerst, beheerst de wereld.

Techmiljardairs proberen ook op subtiele wijze beleid te beïnvloeden. Via lobby, filantropie of directe investeringen in politieke campagnes drukken ze hun stempel op wetgeving, belastingstructuren en innovatie stimulansen. Daarbij opereren ze vaak grensoverschrijdend, waarbij ze zich weinig aantrekken van nationale jurisdicties.

Hun gulle donaties aan universiteiten, onderzoekscentra of gezondheidsinstellingen worden gepresenteerd als altruïsme, maar stellen hen in staat agenda’s te bepalen en invloed uit te oefenen op kennisproductie.

Een tweede interessante analogie is te vinden in hoe digitalisering en decentralisatie steeds vaker leiden tot het zoeken van alternatieven buiten het gevestigde systeem. Van privacyvriendelijke browsers tot cryptogeld en diensten als VPN’s, steeds meer mensen omzeilen de traditionele paden. 

De vraag is niet langer óf deze miljardairs machtig zijn – dat zijn ze. De echte vraag is: hoe gaan we daarmee om? Moeten er nieuwe vormen van toezicht komen op private macht? Kunnen democratische instellingen zich aanpassen aan deze nieuwe wereldorde?

Het is duidelijk dat we in een overgangsperiode leven. Oude machtssystemen brokkelen af, nieuwe ontstaan – vaak onzichtbaar, maar diepgaand. Wat begon als technologische vooruitgang, is uitgegroeid tot een fundamentele herstructurering van hoe de wereld werkt.

Of het nu gaat om ruimtevaart, datanetwerken of financiële vrijheid, één ding is zeker: de toekomst wordt steeds vaker geschreven door een klein groepje visionaire ondernemers. En de rest van de wereld? Die moet kiezen of ze toekijkt, meedoet of zich verzet.