China lijkt vastbesloten om Taiwan langzaam maar zeker de keel dicht te knijpen met wat Taiwan’s marinecommandant, admiraal Tang Hua, omschrijft als de 'Anaconda-strategie'. In een interview met The Economist vergelijkt Tang China met een wurgslang die zijn greep steeds verder verstevigt. "Ze staan klaar om Taiwan te blokkeren wanneer ze maar willen", waarschuwt hij. Hij legt uit dat de Chinese militaire aanwezigheid rond Taiwan 'langzaam maar zeker' toeneemt.
China ziet Taiwan als een afvallige provincie die terug naar het moederland moet, en voert de druk flink op. En de cijfers liegen er niet om: waar Chinese vliegtuigen in januari nog 36 keer over de onofficiële grens in de Straat van Taiwan vlogen, steeg dit aantal in augustus naar maar liefst 193. De Chinese marine zit ook niet stil: het aantal schepen dat de grens over voer is gestegen van 142 schepen in januari naar 282 in augustus. En alsof dat nog niet genoeg is, varen die schepen steeds dichter langs de Taiwanese kust.
Druk opvoeren
Volgens admiraal Tang zijn de Chinese acties allang geen pesterige provocaties meer. Wat ooit speldenprikjes waren om de Taiwanese defensie op scherp te zetten (en hun budget te belasten), is nu uitgegroeid tot complexe oorlogssimulaties. "De Chinese oefeningen zijn geavanceerder geworden, met gezamenlijke operaties van alle krijgsmachtonderdelen en realistische scenario’s zoals blokkades en amfibische aanvallen", legt hij uit. Zo oefende de Chinese kustwacht tijdens Joint Sword-2024A voor het eerst samen met het Volksleger, en dat net drie dagen na de inauguratie van de nieuwe Taiwanese president William Lai Ching-te, een uitgesproken tegenstander van Chinese hereniging.
Cyberoorlog en misinformatie
China’s 'Anaconda-strategie' bestaat uit meer dan militaire bewegingen alleen. Volgens Tang zet Beijing eerst in op cyberoorlogvoering en desinformatie, gevolgd door een blokkade of andere tactieken om Taiwan langzaam te wurgen, in plaats van een directe invasie. "De Chinese generale staf kreeg dit idee in 1996", aldus Tang. In dat jaar dreigden de spanningen tussen China en Taiwan zo te escaleren dat de VS twee vliegdekschepen naar de regio stuurden.
De Amerikaanse denktank Foundation for Defense of Democracies waarschuwt dat een grootschalige cyberaanval Taiwan in complete chaos zal storten. De communicatienetwerken en kritieke infrastructuur kunnen lamgelegd worden, met rampzalige gevolgen voor de economie. Taiwan kan dan worden afgesneden van cruciale energie- en voedselimporten, precies zoals een anaconda zijn prooi verstikt. Maar, zo schrijft de denktank, zolang de VS, Japan, Zuid-Korea en andere landen weerstand bieden, zal China dit niet zomaar kunnen uitvoeren. "De sleutel voor Taiwan is om onmisbaar te blijven voor de wereld via de halfgeleiderindustrie," voegt de Indiase oud-marinechef Karambir Singh toe in The EurAsian Times.
Militaire provocaties
Sinds 2018 voert China zijn militaire oefeningen rond Taiwan op, niet alleen om de eilandregering onder druk te zetten, maar ook om de strijdkrachten scherp te houden en de psyche van de Taiwanezen en hun bondgenoten, vooral de Verenigde Staten, te intimideren. Het onderliggende signaal van Beijing: bemoei je er niet mee, anders... De militaire oefeningen dienen ook als constante herinnering aan de VS en Japan dat interventie in de regio geen optie is.
China kiest zijn momenten zorgvuldig: de militaire oefeningen worden vaak gepland rondom belangrijke gebeurtenissen in Taiwan. Zo volgden de oefeningen snel na de inauguratie van president Lai in 2024 en ook na het bezoek van Nancy Pelosi, toenmalig voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, in 2022. China weet precies hoe het Taiwan onder druk moet houden, zonder dat het tot een directe confrontatie komt.