De voorgestelde
bezuinigingen op
onderwijs en onderzoek vallen slecht bij de
oppositie, en dit heeft geleid tot een opmerkelijke samenwerking. JA21-fractievoorzitter Joost Eerdmans noemt de besparingsplannen 'desastreus'. Hij trekt samen met D66, CDA en ChristenUnie op, met als doel om de kabinetsplannen grotendeels terug te draaien. "Hier hoef je niet links of rechts voor te zijn", zegt hij op BNR. "We willen allemaal goed opgeleide leerlingen."
Miljardenbesparing op onderwijs
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap moet vanaf 2025 fors inleveren: 430 miljoen euro in het eerste jaar, oplopend tot maar liefst 1,9 miljard euro structureel vanaf 2028. Minister Eppo Bruins van Nieuw Sociaal Contract staat voor de taak om dit plan door beide Kamers te loodsen; een flinke uitdaging gezien de groeiende weerstand.
Verzet tegen de bezuinigingen verenigt partijen aan beide kanten van het politieke spectrum. Er liggen nu twee alternatieve voorstellen op tafel. Het eerste komt van de linkse oppositie en wil alle geplande besparingen – bijna 2 miljard euro – compleet van tafel vegen. Het andere, afkomstig van D66, CDA, ChristenUnie en JA21, pleit ervoor om 1,3 miljard euro van de bezuinigingen terug te draaien.
'Hier hoef je niet links of rechts voor te zijn'
Volgens Eerdmans raakt dit thema elke Nederlander: "Hier hoef je niet links of rechts voor te zijn. We willen gewoon een welvarend land en dat leerlingen goed worden opgeleid." Hij wijst op “het bedroevende niveau van rekenen en taal op basisschoolniveau, het lerarentekort en de slechte aansluiting op de arbeidsmarkt”.
Ook de impact op het bedrijfsleven baart hem zorgen. "Problemen zoals het klimaatprobleem en het stikstofprobleem lossen we op met innovatie. Dat is ook het doel van het kabinet. Als je daarop gaat bezuinigen, lopen we achter de feiten aan."
Alternatieven
JA21 stelt voor om de begroting elders te corrigeren. "JA21 heeft altijd gezegd dat het een dom plan is om het hele eigen risico in de zorg af te schaffen, want dat leidt alleen maar tot meer zorgvraag. Uiteindelijk betaalt iedereen daar de premie voor. Ook mag de AOW-leeftijd wat ons betreft flexibeler worden.”
Het voorstel van de linkse partijen, om de bezuinigingen volledig te schrappen, vindt Eerdmans echter te ambitieus. "Wij halen hier de belangrijkste zaken uit. Je kunt nog verder gaan, maar ik denk dat dat een onmogelijke opgave wordt."
Coalitie zonder meerderheid
Eerdmans is zich ervan bewust dat minister Bruins niet meteen overstag zal gaan, maar ziet in de Eerste Kamer een sterke troef. "De Eerste Kamer gaat tegen deze bezuiniging stemmen, dus kom maar met een beter bod. De Eerste Kamerleden zijn niet zomaar jaknikkers en zitten daar niet voor niets."