Op 16 maart 1968 roeiden Amerikaanse soldaten een heel Vietnamees dorp uit. Dezemeest schokkende gebeurtenis van de bloedige Vietnamoorlog vond plaats in de dorpen My Lai en My Khe, provincie Quảng Ngãi.
Amerikaanse troepen onder leiding van luitenant Calley executeerden honderden ongewapende burgers, waaronder vrouwen, kinderen en ouderen. Het precieze aantal slachtoffers is nooit vastgesteld, maar schattingen lopen uiteen van 347 volgens officiële Amerikaanse cijfers tot 504 volgens een Vietnamees monument. De gruwelijke details van het bloedbad, waaronder verkrachtingen, verminkingen en het doden van vee, kwamen pas anderhalf jaar later aan het licht, mede dankzij het onderzoekswerk van journalist Seymour Hersh
Er werd slechts een Amerikaanse militair voor veroordeeld. Er waren er tientallen bij betrokken en de leger leiding wist er van, maar alleen luitenant Calley werd veroordeeld. Tot levenslang. Maar in de praktijk kwam hij vrij na drie jaar huisarrest.
In september 1969 werd Calley aangeklaagd voor de massamoord op burgers in My Lai. Zijn rechtszaak, die in november 1970 begon in Fort Benning, Georgia, was een van de langste krijgsraden in de militaire geschiedenis. Op 29 maart 1971 werd Calley schuldig bevonden aan de moord op "niet minder dan" 22 Vietnamese burgers en veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Zijn straf werd echter snel verminderd:
- President Nixon plaatste hem drie dagen na zijn veroordeling onder huisarrest
- De commandant van Fort Benning verlaagde de straf tot 20 jaar
- Minister van Defensie Howard Callaway verminderde de straf verder tot 10 jaar
- Uiteindelijk diende Calley slechts drie jaar huisarrest uit voordat hij in 1974 op borgtocht werd vrijgelaten
De veroordeling van Calley veroorzaakte hevige verontwaardiging in de Verenigde Staten, waarbij velen hem als zondebok zagen voor een langere keten van commando die ongestraft bleef. Gouverneurs, wetgevers en prominente figuren zoals Jimmy Carter en George C. Wallace spraken zich uit tegen het vonnis, terwijl miljoenen Amerikanen protesteerden en om clementie vroegen. Deze publieke reactie weerspiegelde de diepe verdeeldheid over de Vietnamoorlog en leidde tot een bredere discussie over militaire ethiek en verantwoordelijkheid.Na zijn vrijlating leidde Calley een teruggetrokken leven, werkend als juwelier in Columbus, Georgia.
In 2009 brak hij zijn langdurige zwijgen met een zeldzame publieke spijtbetuiging tijdens een bijeenkomst van de Kiwanis Club, waarin hij zijn berouw uitsprak voor de gebeurtenissen in My Lai.
Calley is op 80-jarige leeftijd overleden. Volgens berichten van The Washington Post deze week stierf Calley op 28 april 2024 in een hospice in Gainesville, Florida, waarmee een controversieel hoofdstuk uit de Amerikaanse militaire geschiedenis werd afgesloten.