Kogel door de kerk: Groot-Brittannië gaat asielzoekers deporteren naar Rwanda. Ook interesse in NL voor omstreden plan

dinsdag, 23 april 2024 om 11:49

Het Britse parlement is na twee jaar gesteggel akkoord met het omstreden plan om asielzoekers per vliegtuig te deporteren naar Rwanda. Het Afrikaanse land is via de wet veilig verklaard om juridische bezwaren tegen de deportaties de wind uit de zeilen te nemen.

Parlementair gepingpong

"De wetgeving zat vast in een soort van pingpong-procedure, zoals ze dat hier noemen”, zegt Verenigd-Koninkrijk-correspondent Fleur Launspach tegen de NOS. “Het Hogerhuis dat hem steeds probeerde aan te passen en het Lagerhuis, dat dan die aanpassingen weer ging wegstemmen. Door alle juridische problemen en rechtszaken en daarna dit parlementair gepingpong duurde het twee jaar. Maar nu deze wet er ligt, kunnen rechters en juristen niet meer zeggen dat Rwanda onveilig is. Ministers kunnen hiermee zelfs internationale gerechtshoven overrulen.”

Afschrikwekkende werking

“Het hele idee achter het Rwanda-plan is om mensen af te schrikken. De Britten zoeken hiermee een nieuw model om mensen te ontmoedigen de gevaarlijke oversteek naar het VK te maken. Mensen die illegaal aankomen mogen geen asiel aanvragen in het VK, en kunnen naar Rwanda worden gevlogen om daar asiel aan te vragen. Hiermee wordt de asielprocedure uitbesteed aan een totaal ander land. Dat premier Sunak deze wet - die Rwanda eigenlijk veilig verklaart - erdoorheen heeft gekregen is een grote overwinning voor hem. Hij maakt hiermee de weg vrij om een van zijn kernbeloftes - 'to stop the boats' - waar te maken.”

'Enkeltje Rwanda'

“Maar de vraag is wel: gaat het risico op een 'enkeltje Rwanda' migranten en asielzoekers ook echt ontmoedigen om naar het Verenigd Koninkrijk te komen? Want het wordt al twee jaar met veel bombarie besproken, maar in die tijd zijn toch nog zo'n 75.000 mensen alsnog het Engelse kanaal overgestoken. Zal dat veranderen zodra er echt mensen in een vliegtuig naar Rwanda worden gezet? Dat moet blijken.”

Interesse uit NL, Duitsland en Italië

“Andere Europese landen kijken met belangstelling naar deze wet. Zo hebben Nederlandse politici laten weten dat ze interesse hebben in een soortgelijk plan en ook in Duitsland en Italië is er belangstelling om asielprocedures in een ander land te laten plaatsvinden."

'Ernstige zorgen'

De mensenrechtenman van de Raad van Europa, die over de rechtsstaat in Europa waakt, maakt zich 'ernstige zorgen' over de Britse plannen om asielzoekers naar Rwanda over te brengen. De Britse regering moet de maandag goedgekeurde Rwanda-wet niet uitvoeren, vindt mensenrechtencommissaris Michael O'Flaherty.

Controversiële wet

De omstreden wet moet voorkomen dat asielzoekers in smokkelbootjes de gevaarlijke oversteek van het vasteland naar het Verenigd Koninkrijk maken. Maar critici waarschuwen al jaren dat uitzetting naar een land als Rwanda op gespannen voet zou staan met de mensenrechten. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, het hof van de Raad van Europa, hield uitzettingen al eens tegen omdat de asielzoekers eerst verhaal moesten kunnen halen bij de Britse rechter.

Mensenrechtenhof

"De Britse regering moet afzien van het verwijderen van mensen onder het Rwanda-beleid en de inbreuk die de wet maakt op de onafhankelijke rechtspraak terugdraaien", zegt O'Flaherty. Het mensenrechtenhof, wiens uitspraken bindend zijn voor lidstaten als het Verenigd Koninkrijk, heeft nog geen oordeel geveld over de wet.