De Partij voor de Vrijheid (PVV), geleid door Geert Wilders, is na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 de grootste partij in de Tweede Kamer geworden met 37 zetels. Ondanks deze significante winst en de daarmee gepaard gaande macht, blijkt uit een
inventarisatie van NRC dat de
PVV haar macht in de Tweede Kamer nauwelijks gebruikt.
De PVV is opvallend vaak afwezig bij debatten en laat het vooral afweten als het spannend of politiek gevoelig wordt. Bijvoorbeeld, tijdens een debat over een wetsvoorstel van Forum voor Democratie (FvD) om een raadgevend referendum te houden over uittreding uit de Europese Unie. Hoewel dit een onderwerp is dat ook in het verkiezingsprogramma van de PVV staat, was er geen PVV'er te zien behalve de Kamervoorzitter. Ook bij een debat over twee jaar oorlog in Oekraïne was de PVV niet aanwezig wegens ziekte van de woordvoerder, en er werd geen vervanger gestuurd.
De fractie dient ook opvallend weinig moties in en laat zich zelden verleiden een motie van een andere fractie mede te ondertekenen. Dit gedrag wordt door sommige politieke analisten en collega-parlementariërs gezien als een 'tactische afwezigheid', wat zorgwekkend is omdat debatten worden gevoerd zonder dat de grootste partij erbij is. De PVV wordt beschreven als een gesloten bolwerk, waarbij het moeilijk is om contact te krijgen met de fractieleden en waarbij een strakke hiërarchie heerst met Wilders aan de top.
Deze terughoudendheid en passiviteit van de PVV in de Tweede Kamer worden toegeschreven aan verschillende factoren.
- Ten eerste is er de onervarenheid van veel nieuwe PVV-Kamerleden.
- Ten tweede speelt de formatie van een nieuw kabinet een rol, waarbij de PVV betrokken is samen met VVD, NSC en BBB. De partij wil zichzelf niet in verlegenheid brengen bij de andere formerende partijen en wil geen interne onrust veroorzaken.
- Daarnaast is er een gebrek aan organisatie en een zekere mate van amateurisme binnen de partij.