Over falend coronabeleid en de Nederlandse arrogantie: 'We bleken net zo kwetsbaar als ieder ander'

Door de ogen van een niet-Nederlander naar Nederland kijken, kan heel verfrissend werken. De Britse schrijver Ben Coates (39) woont tien jaar in Nederland en schrijft boeken over de Nederlandse cultuur. In de Groene Amsterdammer somt hij op wat er misging met het coronabeleid. En verbaast hij zich over de Nederlandse arrogantie.

Over de mondkapjes:'De WHO adviseerde op 5 juni om in besloten openbare ruimten mondkapjes te dragen. Het Verenigd Koninkrijk stelde op 15 juni het dragen van mondkapjes in het openbaar vervoer verplicht, en vanaf 24 juli in winkels. Frankrijk stelde eind juli het dragen van mondkapjes in winkels verplicht, en zelfs McDonald’s in de Verenigde Staten stelde ze vanaf 1 augustus verplicht voor klanten. In het nuchtere Nederland bleef het eenvoudige dragen van een mondkapje op de een of andere manier echter net zo controversieel als Zwarte Piet.' Pas op 1 december kwam er in Nederland een mondkapjesplicht.

Over de app:'En het zijn niet alleen de mondkapjes die te laat kwamen. Ook ander verstandig beleid – het testen van kinderen op symptomen, het ontmoedigen van buitenlandse vakanties, het maken van meer ruimte in de winkels – werd veel later ingevoerd dan had gemoeten. De beroemde corona-app van Hugo de Jonge werd in het voorjaar aangekondigd, maar pas maanden later gelanceerd, toen de Duitse versie al bijna net zoveel gebruikers had als Nederland inwoners heeft.'

En over de arrogantie:Coates vergelijkt de Nederlanders met Amerikanen, die vaak wordt verweten zich beter te voelen dan andere volkeren: 'Toch heb ik de indruk dat Nederlanders net zo’n trekje vertonen; dat ze er gemakzuchtig van uitgaan dat hun aanpak de beste is, en dat andere landen het alleen maar slecht doen omdat ze te lui of te slecht georganiseerd zijn om dingen goed te regelen. (Kijk bijvoorbeeld naar de beruchte bewering van Jeroen Dijsselbloem dat Zuid-Europese landen ʻal hun geld uitgeven aan sterke drank en vrouwen’, of naar Rutte die zegt dat Engeland ʻpolitiek, monetair, constitutioneel en economisch is ingestort.’)'

Over de intelligente lockdown:'Tijdens de pandemie hebben we steevast te horen gekregen dat Nederland geen harde lockdowns nodig heeft zoals andere landen, omdat we hier verstandiger zouden zijn. Op de vraag in maart 2020 waarom er geen hardere lockdown kwam, antwoordde Rutte: ʻDat... past niet bij het volwassen, democratische, trotse Nederland...’ In de maanden daarna bleef de boodschap grotendeels hetzelfde: ʻWij zijn volwassen mensen’, en de situatie hier was niet ʻzoals in andere landen’. Zelfs de naam van het vlaggenschip van het regeringsbeleid sprak boekdelen: ʻintelligente lockdown’, met de duidelijke implicatie dat alle andere versies dom waren.'

'Politiek gezien was deze retoriek begrijpelijk: het is onwaarschijnlijk dat leiders stemmen zullen verliezen als ze het publiek vertellen dat ze slim zijn. Maar het probleem is dat als je tegen mensen zegt dat ze minder risico lopen, je riskant gedrag kunt bevorderen.'

Uiteindelijk ging ook Nederland volledig op slot. 'Volwassen, eigenwijze Nederlanders bleken net zo kwetsbaar als ieder ander.'

Over de vaccinaties:'Begin februari was het totale aantal Nederlanders dat een vaccin had gekregen veel lager dan het aantal Britten dat elke dag wordt gevaccineerd. Duizenden mensen zijn overleden sinds de eerste vaccins werden goedgekeurd door de toezichthouder, en het is duidelijk dat het normale leven niet kan worden hervat voordat de meeste mensen zijn gevaccineerd.'

'Veel mensen lijken echter nog steeds te denken dat lange vertragingen er niet toe doen, zolang we er uiteindelijk maar komen – wat een beetje hetzelfde is als zeggen dat als je huis in brand staat, het niet uitmaakt of de brandweer vandaag komt of pas in september. Hoewel we van internationale vergelijkingen houden als we er goed op staan (groei van het bbp, schulden, tekorten), worden ze bespot als we er slecht vanaf komen (besmettingscijfers, vaccinaties): ʻDit is geen wedstrijd!’

Over de kiezerHet meest opvallend is natuurlijk nog dat Nederlanders pal achter het beleid van Rutte blijven staan. 'In januari zei 58 procent van de Nederlanders tevreden te zijn met de vaccinatiecampagne van het land, tegen slechts 31 procent van de Fransen. Politieke opiniepeilingen laten een vergelijkbare passiviteit zien. Na een jaar corona, zo’n vijftienduizend doden, een economische crisis, de toeslagenaffaire, rellen en het vaccinatiedebacle ligt de VVD op koers om twee keer zoveel zetels te winnen als welke andere partij ook.'

Bron(nen): De Groene Amsterdammer (€)