Studenten van Fontys Hogeschool
Eindhoven sleutelden in opdracht van
Editie NL een AI-tool in elkaar,
die met behulp van kunstmatige intelligentie een regeerakkoord maakt.
Vul maximaal vier formerende partijen in, en binnen enkele seconden
doemt er een regeerakkoord van zo'n vijfduizend woorden voor je neus
op. Kan AI de onderhandelaar een handje helpen?
Het universitaire team had er slechts
een week voor nodig om hun AI-systeem te trainen. Wanneer RTL
Nieuws-journalisten voor het gemak de PVV, VVD, NSC en BBB aanklikken
– het zijn immers de formerende partijen – dan vallen de thema's
kernenergie, een asielquotum en een verplicht uniform voor
gedetineerden op in het gloednieuwe AI-regeerakkoord.
AI-model heeft sturing nodig
"Het is niet mogelijk om zomaar
alle partijprogramma's aan de computer te geven. Dan gaat-ie ermee
aan de haal en rare dingen verzinnen", legt student Niek van Dam
uit. De studenten hebben daarom zelf indicatoren aangedragen. "Denk
aan zaken die veel spelen, zoals migratie, klimaat en zorg.”
Eigen risico en gevangenispakken
In het AI-regeerakkoord van PVV, VVD,
NSC en BBB staan bijvoorbeeld een asielquotum van maximaal 15.000
asielzoekers per jaar en de afschaffing of flinke verlaging van het
eigen risico in de zorg. Ook staat beschreven dat gedetineerden
verplicht een uniform moeten dragen. "Je ziet dan toch dat een
partij ergens een sterke mening over heeft en het model daar
vervolgens de nadruk op legt. Dat is grappig om te zien",
vertelt Van Dam.
“Geinig experiment”
"Het is een geinig experiment",
vindt politiek verslaggever Fons Lambie. "Als je de vier
partijen selecteert die nu onderhandelen, dan komt AI een heel eind.
De paragraaf over kernenergie of regionale investeringen, daar zouden
de partijen zo voor tekenen."
Geen financiële onderbouwing
Lambie wijst vervolgens op de vele
tekortkomingen van het model. "Teksten zijn vaag of niet
doordacht. Het is onduidelijk hoe het asielquotum precies werkt. De
kunstmatige intelligentie doet verschillende beloftes die je nooit
kunt waar maken: je kunt niet én de zorgkosten eerlijk verdelen én
de zorgkosten voor middeninkomens fors verlagen. En precies daar
liggen lastige keuzes: waar geef je meer geld aan uit? En waar kun je
mogelijk bezuinigen? Dat is hét heikele punt deze formatieronde. Dat
zijn lastige keuzes, waar deze AI-tool geen oplossing voor biedt."
Hulpmiddel voor politici en burgers
Hoewel de studenten het in eerste
instantie presenteren als hulpmiddel voor politici, denken ze dat ook
de burger er wat aan heeft. "Politici praten vaak in
ingewikkelde taal. Deze tool maakt een verwarrende stuk tekst snel
behapbaar. De tool plukt eruit wat écht belangrijk is", besluit
Van Dam.