"Want je weet dat op het moment dat je het tegen Job zegt, tegen Lilianne Ploumen, tegen je vrouw

Mooi interview in NRC met Wouter Bos. De moeite waard om helemaal te lezen (niet online). Vier fragmenten

Over de opvolging: Maar gemakkelijk was het niet. Het besluit te stoppen nam hij in 2006: daarna dineerde Bos regelmatig met Cohen om te praten over de opvolging. „Maar voor mezelf hield ik altijd een muizengaatje open: ik kon niet weg als ik de partij in chaos dreigde achter te laten. Voor de goede orde: het werd pas definitief toen ik het aan Cohen meedeelde, op 28 februari. Best moeilijk, want we zaten net weer in de lift. De kranten schreven over het komende gevecht tussen Wilders en mij om het premierschap, de VVD was nog niet in beeld. Er stroomde weer energie door de partij: we doen mee voor de hoofdprijs. Al praat je drie jaar lang over je vertrek, het doorknippen van die laatste vezels is emotioneel lastig. Want je weet dat op het moment dat je het tegen Job zegt, tegen Lilianne Ploumen, tegen je vrouw…”

Over vermoeidheid „Proberen uit te rusten. Ik dronk ooit een kop koffie met Wim Kok in zijn laatste dagen in het Torentje. Hij vertelde me dat hij zo verschrikkelijk moe was. Dat komt omdat je jarenlang die moeheid niet toestaat. Door het hoge stressniveau kan je heel lang doorgaan. Maar is het deksel van de pan, dan komt het boven. Ik was na mijn vertrek niet zozeer ziek, wel moe, onuitstaanbaar en chagrijnig, hoorde ik uit doorgaans betrouwbare bron.”

Over Balkenendes vertrek „Hoeveel wij ook streden: dat had ik hem niet gegund. Dat hij tot het bittere eind moest blijven, hoewel dat niet helemaal zijn eigen keus was, en dan zo’n enorme nederlaag aan zijn broek krijgt. Ik sprak hem kort bij zijn afscheid in de Ridderzaal, wat hij op een heel knappe en onthechte manier deed.” Toen de ploeg er zat, hebben we de volle drie jaar een prima sfeer gehad. Jan Peter en ik waren het soms oneens, maar we gingen respectvol met elkaar om. Dat was ook wel nodig, want we hebben het land door de grootste economische crisis van deze generatie geloodst. Dan ga je niet even persoonlijke oorlogjes uitvechten.”

Mislukt? „Ik heb vier verkiezingen gewonnen en vier verloren, dat is geen slechte score. In 2003 heb ik de grootste winst ooit voor de PvdA geboekt, in 2006 de grootste zege bij de raadsverkiezingen. En in 2010 kon de PvdA weer de grootste worden. Ik heb het idee dat ik dat beeld van draaikont aardig te boven was.”