Je bent enorm op je hoede voor de verkooppraatjes van de makelaar, maar pas je ook een beetje op dat je jezelf niet voor de gek houdt? Zes psychologische valkuilen bij het
kopen van een huis. Het 'wow, dit is mijn droomhuis'-gevoel is oersterk, maar niet per se de beste reden om tot kopen over te gaan. Dit gevoel is vaak gebaseerd op oppervlakkige details, zoals de zon die naar binnen schijnt of mooie meubels. In ons hoofd maken we het huis vervolgens nog mooier, waardoor een tweede bezichtiging vaak tegenvalt. Wie zijn droomhuis denkt te hebben gevonden, let niet meer op de nadelen. De te kleine tuin wordt weggewuifd evenals de extra reistijd naar het werk. ‘Aan extra reistijd kunnen mensen lastig wennen, blijkt uit onderzoek. Het komt elke dag terug en er zijn geen manieren om het makkelijker te maken,’ zegt Madelijn Strick, universitair docent sociale psychologie aan de Universiteit Utrecht. Het is een aloude makelaarstruc en hij werkt: laat mensen eerst vijf lelijke huizen zien, dan wordt het zesde huis een stuk aantrekkelijker. Door het referentie-effect lijkt het huis beter dan het eigenlijk is. Madelijn Strick: ‘Huizenzoekers vergeten zich af te vragen: zou ik hier, in dit specifieke huis, willen wonen?’ Sommigen kopen te snel een huis, vanwege een gevoel van schaarste of omdat ze pas kunnen ontspannen als de koop beklonken is. ‘Dat zijn mensen die niet tegen onzekerheid kunnen, ze hebben pas rust als hun hele to do-lijst is afgewerkt of als ze een knoop hebben doorgehakt. Tot die tijd voelen ze een enorme spanning,' aldus Strick. We willen graag iets terug doen voor mensen die ons helpen, dus zijn sommigen geneigd om toch maar een huis te kopen, omdat de makelaar zo hard zijn best heeft gedaan, maar vergeet niet dat hij gewoon zijn werk doet. Een praktische tip van Wenda Kielstra, directeur van Consumatics: 'Voel je je schuldig tegenover je makelaar? Stuur hem dan na twintig bezichtigingen een bos bloemen om dat gevoel kwijt te raken, in plaats van het 21ste huis dan maar te kopen.’ Deze term uit de Amsterdamse makelaarswereld slaat op de neiging van sommige mensen om maar te blijven zoeken, omdat er niets is wat aan al hun eisen voldoet. In de psychologie worden ze maximizers genoemd. Ze zijn vaak achteraf ook minder tevreden met hun keus. Strick: ‘Na het nemen van een beslissing maken mensen onbewust altijd de afweging: hoeveel tijd heeft dit me gekost en wat leverde het me op? De maximizer heeft misschien wel jarenlang gezocht, en nog blijkt zijn huis niet perfect.’