Grote kans op AfD-overwinning in Oost-Duitse deelstaten

In twee Oost-Duitse deelstaten worden verkiezingen gehouden. De rechts-radicale Alternative für Deutschland (AfD) maakt daarbij een grote kans om voor het eerst de grootste partij op deelstaatniveau te worden. In Thüringen gaat de AfD ruim aan kop in de peilingen en in Saksen belooft het een nek-aan-nekrace te worden met de christendemocratische CDU.

De AfD staat er al lange tijd goed voor in die deelstaten. De partij profileert zich als anti-immigratiepartij, een thema dat erg leeft in Duitsland. De kwestie kwam afgelopen week weer sterk naar boven doordat drie mensen werden doodgestoken bij een aanslag in Solingen. De mesaanval werd opgeëist door Islamitische Staat. De opgepakte verdachte is een Syriër, die in 2022 aankwam in Duitsland. De AfD gebruikte dat tijdens de campagne als argument om harder op te treden tegen migranten.

De partij is niet onomstreden. De Duitse veiligheidsdiensten hebben de regionale takken van de partij in Thüringen en Saksen aangemerkt als rechts-extremistische organisaties. De landelijke afdeling wordt daarvan verdacht. In januari gingen honderdduizenden mensen de straat op om te protesteren tegen de AfD en extreemrechts, nadat berichten naar buiten waren gekomen over een bijeenkomst waar gesproken werd over de massale deportatie van migranten.

De partij is vooral populair in Oost-Duitsland. Volgens deskundigen speelt migratie een belangrijke rol, maar is de AfD ook in het algemeen een protestpartij voor mensen die ontevreden zijn over bijvoorbeeld hoge energieprijzen of slechte infrastructuur. Ook de nieuwe links-populistische Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW) stelt zich op als protestpartij. De afsplitsing van Die Linke is niet rechts zoals de AfD, maar wil ook de migratie aanpakken en geen wapens meer sturen naar Oekraïne.

Voor de drie regeringspartijen van de 'Ampelkoalition' (stoplichtcoalitie) worden het vermoedelijk zware verkiezingen. De sociaaldemocratische SPD van bondskanselier Olaf Scholz, de Groenen en de liberale FDP staan gezamenlijk in de peilingen van beide deelstaten op slechts 11 of 12 procent. Dat is nog niet de helft van de 30 procent die de AfD wordt toegedicht. Het is niet eens zeker dat de regeringspartijen de kiesdrempel halen.

Het wordt waarschijnlijk in zowel Thüringen als Saksen lastig om een regering te vormen, omdat veel partijen de AfD uitsluiten. Over drie weken zijn de verkiezingen in de deelstaat Brandenburg. Ook daar maakt de AfD kans om de grootste te worden.